Anglicaanse enclave in Twentse bossen
Een anglicaanse enclave middenin de bossen van Twente bij Goor. Elke zondag zijn er op landgoed Weldam Engelstalige diensten. St. Mary Chapel bestaat veertig jaar.
Aan de kapel is duidelijk de Engelse bouwstijl rond de eeuwwisseling te herkennen, de zogenoemde cottagestijl. St. Mary Chapel, heet de kapel (chapel), gewijd aan de heilige maagd Maria (holy virgin), zo staat te lezen op een plaquette in de kerk.
Nee, geen onbevlekte ontvangenis, zoals de rooms-katholieken leren, zegt Brian Rodford, die sinds vorig jaar als chaplain aan deze gemeente verbonden is. Ook een crucifix, boven het altaar, kan de suggestie wekken dat we in een rooms-katholiek gebouw verkeren.
Niets van dit alles, verklaart Rodford. „De Anglicaanse Kerk wil een katholieke kerk zijn, geen Rooms-Katholieke Kerk. Als geheel beweegt de Anglicaanse Kerk zich zelfs steeds meer in een evangelische richting. We leggen de nadruk op de Bijbel en op Christus als het centrum van het geloof. Daarin kunnen christenen van verschillende confessionele achtergronden elkaar vinden.”
Hij wijst op de liturgische boeken op het altaar. Een aparte uitgave is die van de Evangeliën. Rodford: „We bekijken het Nieuwe Testament en de gehele Bijbel door de bril van de Evangeliën. De dienst bestaat niet alleen uit het voorlezen van de eeuwenoude liturgie, maar er is ook een vrije preek van ongeveer vijftien minuten.”
Groei
Sinds december 1979 –veertig jaar geleden– houdt de anglicaanse kerk op het landgoed Weldam (bij Goor) haar Engelstalige diensten voor de anglicaanse gemeenschap in Oost-Nederland. De gemeenschap heeft haar oorsprong in Engelssprekende werknemers die door firma Philips vanuit Eindhoven naar Twente zijn verplaatst.
De eerste anglicaanse kerk in Nederland werd in Den Haag gesticht, in 1586. Anglicaanse gemeenschappen uit geheel Europa zijn verenigd in het Diocees van Gibraltar in Europa, de enige Kerk van Engeland buiten het Britse schiereiland. Nederland kent ruim tien anglicaanse gemeenten.
Uit een wijde regio van ongeveer vijftig kilometer betrekt de kerk op het landgoed Weldam haar leden. Elke zondag zijn er zo’n zestig bezoekers. De gemiddelde leeftijd is rond de vijftig. Er zijn ook kinderen in de dienst, maar gezien de grote afstanden is het moeilijk om elke week een zondagsschool te organiseren.
Toch groeit de gemeente gestadig, zegt Rodford. „De liturgie en muzikale vormen als de evensongs oefenen aantrekkingskracht uit. Ook het brede en weinig dogmatische vastgelegde karakter van de Anglicaanse Kerk is voor veel mensen interessant.”
Geordineerde vrouwen
De discussie rond geordineerde vrouwen, die wereldwijd voor de nodige onrust in de Anglicaanse Kerk zorgt, gaat aan de Twentse gemeenschap grotendeels voorbij. Rodford: „In Nederland zijn er gemeenten die daar bezwaren tegen hebben, maar dat is een minderheid. De bisschop van de Anglicaanse Kerk in Europa, Robert Innes, is een voorstander van geordineerde vrouwen en onze gemeente werd voor mijn komst geleid door een vrouw.”
De gemeente heeft een informeel karakter en verwelkomt iedereen aan het avondmaal (eucharistie). De diensten worden niet voor niets aangeduid met ”holy communion” (heilige communie) en niet met ”worship” (eredienst).
„We komen elke zondag bijeen voor de viering van de eucharistie”, zegt Rodford. „Iedereen is welkom, mits gedoopt in zijn thuisgemeente. We doen ook geen onderzoek naar hun doop. Het is een zaak van vertrouwen en gastvrijheid.”
St. Mary Chapel 40 jaar oud
De St. Mary Chapel werd in 1900 gebouwd in opdracht van Willem Carel Philip Otto graaf van Aldenburg Bentinck en Waldeck-Limpurg, eigenaar onder meer van landgoed Weldam en Middachten. Vanaf april 1894 hield de Evangelisatievereniging Goor haar diensten in de timmerloods, gelegen achter de huidige kapel.
De eigenaar van landgoed Weldam vond dit echter geen geschikte plaats voor de evangelisatieverkondiging. Vandaar dat hij in 1900 deze kapel liet bouwen, met 150 zitplaatsen.
Vanaf 1950 werd de kapel in de zomermaanden gebruikt door de Nederlandse hervormde kerk van Goor voor het houden van diensten. Sinds 1979 houdt de Anglicaanse Kerk in Oost-Nederland in dit gebouw haar diensten.