Het gerechtshof in Sevilla veroordeelde dinsdag negentien vooraanstaande partijgenoten van Sanchez voor hun aandeel in een omvangrijk corruptieschandaal in de Zuid-Spaanse regio Andalusië. Daarbij verleende de regionale overheid tussen 2000 en 2009 voor bijna 700 miljoen euro frauduleuze steun aan bedrijven in crisis en vervroegde pensioenen, aldus het hof in Sevilla.

Jose Antonio Grinan, ex-premier van Andalusië en lid van de regionale regering tussen 2004 en 2013, werd veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf en vijftien jaar beroepsverbod. Manuel Chaves kreeg een beroepsverbod van negen jaar opgelegd. Chaves was bijna twintig jaar premier van de zuidelijke regio. Volgens het hof waren Grinan en Chaves op de hoogte van de fraude zonder dat zij er iets tegen deden.

Zeventien andere regionale kopstukken van de sociaaldemocratische PSOE werden eveneens schuldig geacht. Hun straffen lopen op tot ruim zeven jaar gevangenis en dertig jaar verbod op het uitoefenen van een publieke functie.

Sanchez, die na de tegenvallende resultaten van de verkiezingen van 10 november bij diverse partijen moet aankloppen om een regering te kunnen vormen, haastte zich te verzekeren dat dit vonnis zijn partij en de demissionaire regering niet zou schaden. „Het zijn feiten die plaatshadden lang voordat Pedro Sanchez partijleider werd”, zei woordvoerder Jose Luis Abalos van de PSOE.

Abalos deed zijn best om het verschil te benadrukken met de conservatieve PP, die vorig voorjaar als eerste partij in Spanje door de rechter werd veroordeeld wegens het zogenoemde Gürtel-schandaal. Dat kostte de conservatieve premier Mariano Rajoy de kop na een motie van wantrouwen van Pedro Sanchez. „De PSOE heeft nooit geprobeerd de zaak te verhullen” zei Abalos. „Wij hebben de rechters niet aangevallen en ook nooit geprobeerd het stilzwijgen van betrokkenen te kopen, zoals de PP wél heeft gedaan.”

Het neemt niet weg dat het om een schandaal van onvoorstelbare omvang gaat. In totaal heeft het onderzoek negen jaar in beslag genomen. Deze zogenoemde ERE-affaire, genoemd naar de Spaanse afkorting voor arbeidstijdsverkorting, is opgesplitst in 150 gerechtelijke deelonderzoeken.

Lange reeks

De uitspraak van dinsdag over de „politieke tak” van de zaak is daarmee de eerste in een lange reeks. De PSOE kan dus rekenen op een aaneenschakeling van vonnissen die de partij in verband brengen met corruptie.

Het zal de taak van Pedro Sanchez om een meerderheid te vormen voor een nieuw kabinet er niet makkelijker op maken. „Ik geloof in de onschuld van Chaves en Grinan”, zei hij onlangs nog over zijn nu veroordeelde partijgenoten.

De chauffeur van Javier Guerrero, voormalig directeur-generaal van Werkgelegenheid in Andalusië en spil in het frauduleuze netwerk, getuigde voor de rechter dat Guerrero cocaïne had gekocht met overheidsgeld. Het is waarschijnlijk dat ook Europese fondsen gebruikt zijn voor de willekeurige en ongecontroleerde bedrijfssteun en vervroegde pensioenen voor werknemers die soms niet eens op de loonlijst stonden bij de bedrijven in kwestie.