Neem de PVV. Net als het FVD fulmineert deze partij geregeld tegen vonnissen van rechters, waarbij zij het standpunt huldigt dat de rechterlijke macht de volksvertegenwoordiging machteloos maakt door uitspraken te doen over zaken die de Tweede Kamer nog in behandeling heeft. De remedie van de partij: laat burgers voortaan hun eigen rechters kiezen. Dan kunnen de raadsheren die de klimaatorganisatie Urgenda vorig jaar in het gelijk stelden tenminste naar huis worden gestuurd. Net als de rechters die het kabinet vorige week verplichtten zich in te spannen om IS-kinderen die in Syrië verblijven terug te halen naar Nederland.

De rechterlijke macht aanwijzen als boosdoener voor het vermeende disfunctioneren van de Kamer; het is fraai bedacht, maar of het hout snijdt, is nog maar de vraag. Los daarvan: Wat denkt de PVV te kunnen uitrichten om haar doel te behalen? Een initiatiefwet om rechters te ontslaan diende de fractie nooit in, een motie om een systeem van gekozen rechters in te voeren, werd twee jaar geleden kansloos weggestemd.

Bedachtzamer oogt het idee dat D66-Kamerlid Sneller maandag lanceerde. Hij stelt een experiment voor waarbij burgers voor één dag medewetgever kunnen zijn. Wanneer ze 70.000 handtekeningen hebben verzameld voor het wijzigen van een nieuwe wet mogen ze naar Den Haag komen voor een toelichting, op de dag dat de Tweede Kamer over die wet debatteert. Hun wijzigingsvoorstel kan daarop bij de verdere wetsbehandeling worden betrokken, waarna de Kamer er uiteindelijk over stemt.

Dit idee oogt vindingrijk, behalve als het een garantie moet zijn om burgers directe invloed op het wetgevingsproces te geven. Stel, er is een eenverdiener die 70.000 handtekeningen verzamelt voor een voorstel waarmee de belastingkloof tussen een- en tweeverdieners structureel wordt gedicht. Of zijn voorstel het haalt, zal uiteindelijk afhangen van de vraag of een politieke meerderheid hem daarvoor de ruimte wil bieden. Daarbij zal voor de regeringspartijen het regeerakkoord leidend zijn, de reis van de burger naar Den Haag ten spijt.

Effectief lijkt dit experiment vooral te zijn voor de hoogopgeleide en politiek goed ingevoerde burger die de bal slechts voor het inkoppen heeft. Lees: die al dan niet gesouffleerd door een coalitiepartij met een amendement komt, waarvoor toch al een meerderheid is.

Aan dit idee valt dus nog het nodige te sleutelen. Enige vorm van verwachtingsmanagement bedrijven, is daarbij zeker op zijn plaats. Anders is het symbolisch gehalte van dit voorstel van D66 net zo hoog als dat van de PVV.