Manen van Neptunus verwikkeld in wilde dans
Het zonnestelsel herbergt bizarre verrassingen. Zo ontdekte astronomen dat de twee binnenste manen van Neptunus zijn verwikkeld in een ongewoon wilde dans om elkaar. Dat maakte de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA woensdag bekend in een artikel in vakblad Icarus.
De banen van beide manen, Naiad en Thalassa, cirkelen 1850 kilometer uit elkaar. Naiad houdt de binnenbaan en doet zeven uur over een rondje om de ijsreus, Thalassa neemt de buitenbaan die 7,5 uur duurt.
Een waarnemer die op Thalassa zit, zou Naiad in een wilde zigzagbaan op en neer zien dansen; Naiad springt elk rondje twee keer omhoog en naar beneden. Dit verschijnsel heet een “vermijdingsdans”, waardoor Naiad en Thalassa elkaar nooit dichter dan 3540 kilometer naderen. Hierdoor blijven beide banen stabiel, aldus de onderzoekers.
„Het gaat om een soort resonantie”, zegt Marina Brozovic van Jet Propulsion Laboratory van NASA in Pasadena en hoofdauteur van het artikel. „We zien wel vaker planeten, manen en asteroïden dansenpatronen volgen, maar dit is nog nooit eerder waargenomen.”
Op grote afstand van de zon zijn de planeten aan de buitenrand van het zonnestelsel de belangrijkste zwaartekrachtsbronnen. Ze hebben soms wel tientallen manen, die geregeld aparte patronen volgen. Sommige draaien zelfs in de tegenovergestelde richting van hun planeten; anderen wisselen banen met elkaar alsof ze botsingen willen voorkomen.
Naiad en Thalassa lijken qua vorm op de Tic Tac-snoepjes en zijn ongeveer 100 kilometer lang zijn. Het zijn twee van de zeven binnenste manen van Neptunus. Ze bewegen door de vage ringen die de ijsplaneet omgeven.
Het team van Brozović ontdekte de ongebruikelijke baanbeweging van de planeten bij een analyse van observatie door NASA’s ruimtetelescoop Hubble.