Neerbuigend spreken over Brits onvermogen rond brexit is misplaatst
De Britse premier Johnson toonde zich maandagavond in het parlement weer strijdbaar als altijd. Hij is dus door het uitstel van brexit beslist niet „dood in een greppel” beland. De vele keren dat hij heeft gezegd dat brexit „zonder mitsen of maren” op 31 oktober zou plaatsvinden, moesten daarom volledig strategisch worden opgevat.
In Europa hebben velen de neiging neerbuigend te doen over het onvermogen van de Britse politiek om te besluiten over het afscheid van de Europese Unie. Dat is begrijpelijk, maar toch ongenuanceerd.
Brexit is geen hamerstuk zoals de aanleg van een fietspad. Het afscheid van de EU is het belangrijkste besluit van deze generatie. Landen die willen toetreden tot de EU, zoals nu Albanië en Noord-Macedonië, zijn daar vaak meer dan tien jaar mee bezig. Zo mag er ook voor het afscheid tijd worden genomen. Daarom is het goed dat de EU (opnieuw) bereid is uitstel te geven.
Neerbuigend spreken over „die vreemde Engelsen” veronderstelt bovendien alsof andere landen geen slepende kwesties kennen. Dat is echter misplaatst. Woorden als stikstof of PFAS geven aan dat ook de Nederlandse overheid vraagstukken kent die moeilijk oplosbaar zijn, kostbare tijd vreten, en intussen economisch schade doen.
Ander voorbeeld: afgelopen zondag ging de klok terug naar de wintertijd. Ruim een jaar geleden zei de Europese Commissie af te willen van het klokverzetten. Maar het is makkelijker je voor te nemen daarmee te stoppen dan om te besluiten op welke tijd de klok dan wél moet staan: op zomertijd, wintertijd, ertussenin, of op een wereldtijd? Dat is best een puzzel. Wel, brexit is nog honderd keer zo ingewikkeld.
Het is trouwens ook goed dat het Lagerhuis tegenspraak geeft. Landen waar het parlement alleen maar afstempelt wat de baas wil, zijn vaak niet aantrekkelijk, zeker niet voor christenen.
Boris Johnson werkt inmiddels met een minderheidsregering. Dat brengt extra vertraging. De Britse politiek is gewend aan tégenwerking, niet aan sámenwerking. Zou de regerende Conservatieve Partij een ruime meerderheid hebben gehad, dan had premier May brexit vermoedelijk al kunnen afhandelen.
Het is begrijpelijk dat premier Johnson nu vervroegde verkiezingen wil. Zijn argument dat „het parlement het land gijzelt” is natuurlijk doorzichtige onzin. Het eerlijke verhaal is dat het voor hem gewoon lastig is om met een minderheidsregering te werken, en dat de peilingen hem iets mooiers voorhouden.
Het is trouwens wel de vraag of het verstandig is om het EU-uitstel te spenderen aan verkiezingen. Door de kerstvakantie kan het wel tot half januari duren voor het nieuwe parlement aan brexit toekomt. En dat is dan misschien wel weer te laat om op tijd klaar te zijn. Het klinkt raadselachtig, maar vermoedelijk zou het parlement meer tijd voor brexit hebben gekregen als de EU had volstaan met een uitstel van veertien dagen.
