Zal de islam verdwijnen? Daarover werd dinsdag gedebatteerd in het Rotterdamse congres- en debatcentrum Arminius. Sprekers waren wetenschapper Ruud Koopmans, journalist Eva Ludemann en imam Yassin Elforkani.

Er is reden om aan te nemen dat de islam langzaam terrein zal verliezen, poneerde Koopmans, hoogleraar sociologie in Berlijn en auteur van ”Het vervallen huis van de islam”. De islamitische wereld verkeert volgens hem in een crisis. Terwijl de laatste decennia overal democratieën ontstonden, nam in het Midden-Oosten het aantal democratieën af. Oorzaak? Moslimfundamentalisme.

Een groeiende groep Arabische jongeren verlaat stilletjes de islam, ontdekte journalist Eva Ludemann, auteur van het vorige week verschenen boek ”#ArabierEnSeculier”. Het aantal afvallige moslims in de Arabische wereld neemt toe. De jongeren zijn het fundamentalistische geweld van groeperingen als Islamitische Staat moe. Ludemann: „Deze mensen willen zeker niet het Westen achterna. Wel willen ze dat de greep van religie op de staat afneemt.” De verwevenheid van religie en staat typeert volgens de journalist de islam. „In tegenstelling tot het christendom heeft de islam nooit scheiding tussen geloof en staat gekend.”

In de islamitische wereld hebben minderheden te lijden onder de vermenging van moskee en staat. Ludemann bracht enkele Koranverzen naar voren waaruit je kunt opmaken dat mensen die de islam verlaten, moeten vrezen voor hun leven. Elforkani: „Ik maak me sterk voor hervorming binnen de islam. Dogmatisch denken helpt niemand verder. Plaats deze verzen in hun context. Het gaat niet om de letterlijke tekst, maar om de interpretatie en dat is een taak voor theologen.” Koopmans: „Sommige verzen zijn tamelijk duidelijk. Hoe ga je daarmee om?” Elforkani: „De Koran zie ik als woord van God, maar de uitleg ervan is mensenwerk.”

Gebedsdienst

Moslims in Nederland moeten paal en perk stellen aan extremisme, vond Koopmans. Ook bij de Blauwe Moskee, waar Elforkani hoofdimam is, valt wel wat te verbeteren. De moskee moet stoppen met het uitnodigen van sprekers uit „radicaal-salafistische hoek.” De hoogleraar begreep er ook niets van dat de moskee in juni een gebedsdienst hield voor de toen overleden Morsi, oud-president van Egypte (2012-2013). „Zijn campagne was: „De Koran is onze grondwet. De profeet onze leider. De jihad onze weg. De dood voor Allah onze nobelste wens.” Hoe kun je zo’n man een geweldige moslim noemen?”

Volgens Elforkani heeft de moskee „geen mening” over Morsi, maar werd dit gedaan als steunbetuiging aan „het democratische proces.” Want, aldus de imam, Morsi was de eerste democratisch gekozen president van Egypte.

De gespreksleider peilde aan het eind van het debat wie denkt dat de islam op termijn gaat verdwijnen. Slechts een enkeling stak zijn vinger op.