Volgens voorzitter Sjaak van der Tak van belangenorganisatie Glastuinbouw Nederland is de toekomst van zeker drie- tot vierhonderd gezinsbedrijven in gevaar. De tuindersvoorman heeft woensdag een brandbrief over de kwestie gestuurd aan de ministers Schouten (Landbouw), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) en staatssecretaris Snel (Financiën).

Het draait allemaal om de zogeten opslag duurzame energie (ODE). Die gaat voor bedrijven met een stroomverbruik tussen 50.000 en 10 miljoen kilowattuur (kWh) per jaar van 7,40 naar 20,50 euro per 1000 kWh. Veel tuinders die hun gewassen met groeilampen belichten, vallen in die categorie.

Van der Tak: „Het gaat om een verhoging met 177 procent. Voor een gemiddelde kas praat je zomaar over 130.000 euro extra kosten. Dit overvalt ons. Er is nooit over gesproken toen we eind juni onze handtekening onder het klimaatakkoord zetten.” Hij vreest dat het draagvlak voor dat akkoord zal wegvallen.

Ontwrichtend

De kostenstijging is „ontwrichtend”, schrijft Van der Tak in de brief. Hij rept over „enorme ophef bij de ondernemers” die hem „massaal aanspreken.” In de sector „dreigen plotsklaps negatieve bedrijfsresultaten, bedrijfssluitingen en faillissementen.”

Bovendien loopt de energietransitie gevaar. De glastuinbouw is de laatste jaren juist bezig af te stappen van de traditionele warmtekrachtkoppeling (wkk; een installatie die de kas verwarmt door het verstoken van aardgas en tegelijk stroom produceert voor de groeilampen). In plaats daarvan kopen tuinders steeds meer stroom in uit het elektriciteitsnet.

„Er zijn tuinders die al helemaal geen aardgas meer gebruiken. Maar dat is straks niet meer rendabel”, legt Van der Tak desgevraagd uit. Deze voorlopers overwegen om weer een wkk-installatie te installeren, omdat dat goedkoper is.

De glastuinbouw gebruikt volgens het Vakblad voor de Bloemisterij per jaar 6 miljard megawattuur aan stroom. De helft daarvan wordt betrokken van het net. De verhoging van de ODE kost de sector ongeveer 40 miljoen euro.

Grootverbruikers

Het steekt de tuinders dat zij fors meer moeten betalen, terwijl kleine mkb-bedrijven en industriële grootverbruikers een veel lagere tariefstijging hoeven op te hoesten, namelijk 34 procent. Van der Tak wil dat de pijn eerlijker verdeeld wordt.

De ODE wordt geheven over gas en elektriciteit. Het geld is bedoeld om de opwekking van duurzame energie te stimuleren, via de zogeheten SDE-subsidie. Het kabinet besloot eerder dit jaar om de tariefsverhoging voor huishoudens te verzachten en het bedrijfsleven extra te belasten.