„Looft de Heere, alle heidenen; prijst Hem, alle natiën!”

Dit is een korte, gemakkelijke psalm, zonder twijfel daarom zo gemaakt, dat een ieder des te eerder zijn aandacht eraan zal besteden en des te beter zal bewaren wat erin wordt gezegd. Niemand heeft nu ook het recht om te klagen over de lengte of de veelheid van woorden, veel minder nog over de scherpte, de hoogte of de diepte ervan. Het zijn immers korte, klare, duidelijke, algemeen gebruikte woorden, die een ieder kan verstaan, wanneer hij er slechts bij stil wil staan en erover nadenken. Dat laatste zal men overigens ten aanzien van elk woord uit de Schrift, moeten doen. Men mag er niet licht overheen lopen en zichzelf wijsmaken dat men het tot in alle diepten heeft gepeild, zoals de lichtvaardige, zelfvoldane, vadsige geesten doen. Als zij een Schriftwoord eenmaal hebben gehoord, moet het voor hen daarmee uit zijn en schuiven zij het als een oud ding aan de kant, terwijl ze zich al weer aan iets nieuws vergapen, alsof ze alles, wat ze hebben gehoord, ook werkelijk ten volle hebben verstaan. Niets anders is dat dan een gevaarlijke bezoeking en een boze, heimelijke list van de duivel, die op deze wijze de mensen onbevreesd, zelfverzekerd, brutaal, en bovendien geschikt en bereid heeft gemaakt tot allerlei dwalingen en partijschappen. Ja, dit is eigenlijk ook de zonde, die men laksheid noemt ten aanzien van de godsdienst.

Maarten Luther, hoogleraar in Wittenberg (”Uitleg van Psalm 117”, 1518)

Met het optreden van de Duitse theoloog Maarten Luther (1483-1546) begon in 1517 de Reformatie. De kerkhervormer was onder meer hoogleraar in Wittenberg. Hij vertaalde de Bijbel in het Duits.