„Dit hebben we als advocaten nooit voor mogelijk gehouden. Dit is ongekend.” In de stem van advocaat mr. Peter Plasman klinkt ontsteltenis door als hij reageert op het nieuws dat raadsman Wiersum in Amsterdam is vermoord. De politie jaagt op een verdachte van ongeveer 20 jaar. De aanslag zou komen uit de hoek van Ridouan Taghi, de meest gezochte misdadiger van Nederland. Taghi zou eveneens verantwoordelijk zijn voor de moord op een broer van kroongetuige Nabil B. Ook de liquidatie van misdaadblogger Martin Kok wordt gelinkt aan Taghi.

Lees ook

Speciaal team kijkt naar beveiliging advocaten

„Ik ben nog van de schrik aan het bekomen. Deze liquidatie hakt er zó in in de advocatenwereld. Ik ken Wiersum als een zachtaardige, vriendelijke man”, zegt Plasman. „Typerend is dat zojuist een rechter me vroeg of ik wel in staat was om mijn werk vandaag voort te zetten.”

De moord is vanuit de onderwereld een signaal aan advocaten, denkt Plasman. „De boodschap is: Als u kroongetuigen bijstaat, gaat u eraan.” Door de liquidatie is het „evident” dat strafpleiters minder happig zullen zijn een kroongetuige bij te staan. „Advocaten willen niet het risico lopen om vermoord te worden.”

Al even onthutst over de moord is strafrechtgeleerde prof. Peter Tak, specialist op het terrein van kroongetuigeregelingen. „Dit is buitengewoon ernstig. Kennelijk kan de levensgevaarlijke Taghi ergens vanuit een Arabisch land zijn criminele koninkrijk blijven besturen. Groot probleem is dat dit soort criminelen jonge, gestoorde en laagopgeleide gasten weet te werven voor moordklussen. Die jongens deinzen er niet voor terug om voor een paar duizend euro een advocaat om te leggen. Het interesseert ze geen moer dat er doden vallen.”

Lijfsbehoud

Net als Plasman beseft ook Tak dat de kans groot is dat advocaten voortaan uit lijfsbehoud geen kroongetuigen meer bij willen staan. Toch blijft Tak een pleitbezorger van inzet van kroongetuigen, zoals Nabil B. Die verkeerde in de nabijheid van een verdachte als Ridouan Taghi en heeft belastende verklaringen over hem afgelegd. „Als we niet meer gebruik zouden maken van kroongetuigen, kunnen we de strijd tegen de misdaad wel schudden.”

Duidelijk voor Tak is dat de moord op de advocaat van kroongetuige Nabil B. een nieuwe fase inluidt in de strijd tegen de drugsmaffia. De strafrechtgeleerde bepleit een betere analyse van de gevaren die advocaten van kroongetuigen kunnen lopen. Die risicoscan moet ook gelden voor andere procespartijen, zoals rechters en officieren van justitie in zware strafzaken. Gevolg kan zijn dat de beveiliging van die juristen moet worden opgeschroefd, benadrukt hij. „Dat kan desnoods betekenen dat we een speciale rechtbank in het leven roepen, waarbij procesdeelnemers worden ondergebracht in beveiligde woonruimten in de buurt van zo’n rechtbank. Anders dan bijvoorbeeld in Italië en Duitsland hebben we in Nederland op dit gebied nog niet zo veel meegemaakt. Vele jaren geleden bezocht ik eens in Duitsland een rechter die een zaak deed tegen de PKK-strijders. Het huis van die rechter was zwaar beveiligd.”

Ontdaan over de liquidiatie woensdag toont zich ook strafrechtgeleerde prof. Theo de Roos. „Dit is een verschrikkelijke schok, zeker voor iedereen die met strafrechtspraak te maken heeft. De vermoorde advocaat is een vader van kinderen. Een raadsman van groot kaliber.”

Risico

Door de moord staat inzet van kroongetuigen in de toekomst op de tocht, vreest De Roos. „Justitie kan besluiten om af te zien van de inzet van kroongetuigen, nu de risico’s zo groot blijken te zijn. Ja, dat is een knieval voor de georganiseerde misdaad. Dat is heel onbevredigend. Ik kan wel stoer doen, maar ik zou als advocaat nu geen kroongetuigen willen bijstaan.”

Begint Nederland op Colombia te lijken, waar drugsmaffia de samenleving in haar greep heeft? „Zo erg is het nog niet. In Colombia was ooit het pand van de Hoge Raad doelwit van een bomaanslag. Daarbij kwamen diverse leden van de Hoge Raad om. Zo’n escalatie doet zich hier nog niet voor. Maar ik durf niet te voorspellen welke kant het opgaat.”