Minister als onderduiker op Prinsjesdag
Voor Prinsjesdag is dit jaar voor het eerst een designated survivor, een aangewezen overlevende, aangesteld. Als er een aanslag gepleegd wordt waarbij de gehele ministersploeg om het leven komt, krijgt de onderduiker alle touwtjes in handen.

Het komt wel vaker voor dat een minister afwezig is tijdens Prinsjesdag. Meestal komt dit door belangrijke ontmoetingen in het buitenland. Enkele weken geleden kondigde premier Mark Rutte aan dat er dit jaar een designated survivor is, die op Prinsjesdag op een onbekende locatie verblijft.
Er gaan geruchten dat minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) de aangewezen overlevende is. Hij zal afwezig zijn tijdens het voorlezen van de Troonrede en de andere festiviteiten, maar of hij daarmee ook de onderduiker is, is onduidelijk. Hij maakt die dag kennis met de Nederlandse Europarlementariërs in Straatsburg.
Het idee werd in 2017 voor het eerst geopperd door Tweede Kamerlid Joost Sneller (D66). Hij vroeg bij de begrotingsbehandeling van Algemene Zaken aan Rutte om een noodplan te maken voor het geval dat alle ministers tegelijkertijd omkomen bij een aanslag.
Hoe kwam u op dit idee?
„Journalisten vroegen naar aanleiding van de Netflixserie ”Designated Survivor” aan de Rijksvoorlichtingsdienst hoe het in Nederland is geregeld als de hele ministersploeg om het leven komt bij een aanslag. Zij kregen als antwoord dat een aantal hoge ambtenaren het landsbestuur dan overneemt. Dat vond ik onbevredigend. Daarom heb ik voorgesteld om hier iets voor te bedenken, zodat het ook democratisch gelegitimeerd is.”
Werd uw voorstel serieus genomen?
„Hier en daar werd er wel lacherig over gedaan. „Die man kijkt teveel Netflix”, werd dan gezegd. Maar het is in mijn ogen echt een belangrijk voorstel. Gelukkig nam premier Rutte het idee direct uiterst serieus en heeft hij een regeling op laten stellen waarin het plan is uitgewerkt.”
Hoe is dit in andere landen geregeld?
„In de Verenigde Staten is dit heel normaal. Daar wijzen ze bij grote aangelegenheden ook een aangewezen overlevende aan. In Europa wordt het nog niet gedaan, dus daarin loopt Nederland voorop.”
Vorige week gingen er geruchten dat minister Stef Blok de aangewezen overlevende zou zijn. Hoe kijkt u daarnaar?
„De kracht van mijn voorstel is dat het onbekend is wie het is en waar die persoon verblijft. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat dit vooraf algemeen bekend is. Het zou dan ook vreemd zijn als Blok daadwerkelijk de aangewezen persoon is, want dan zou het én nu al duidelijk zijn wie het is én ook nog eens waar hij verblijft.”
U vertrouwt er dus op dat er nog een minister afwezig zal zijn?
„Ik geef Rutte het voordeel van de twijfel. Hij heeft mijn voorstel altijd heel serieus genomen, dus ik ga ervan uit dat hij het ook uiterst zorgvuldig uitvoert.”