Een verklaring van het Iraakse ministerie van Binnenlandse Zaken vrijdagmiddag dat Iraakse eenheden het gebedshuis waren binnengevallen en meer dan 400 rebellen hadden gearresteerd, werd tegengesproken door de Mahdi-militie zelf, de Iraakse politie, de Amerikaanse strijdkrachten en journalisten ter plaatse.

De uitlatingen van het departement in Bagdad tegenover de nieuwszender CNN leidden tot een nog grotere verwarring over de precieze situatie in en rond de moskee, een van de heiligste plaatsen voor sjiitische moslims. De ongeveer 30-jarige Al-Sadr en zijn gewapende aanhangers strijden in Najaf al meer dan twee weken tegen Amerikaanse militairen en Iraakse eenheden. Het geweld heeft inmiddels vele tientallen mensen het leven gekost.

De afgelopen week is diverse malen gepoogd de crisis vreedzaam op te lossen. De regering van interim-premier Allawi liet deadlines afkondigen en voorbijgaan en hij waarschuwde zeker tweemaal voor de „laatste keer.”

Al-Sadr, die volgens journalisten ter plaatse vrijwel zeker niet meer in de moskee zelf is, zei verscheidene malen zijn verzet te willen staken, maar tegelijkertijd verzekerde hij dat alleen een martelaarsdood hem uit Najaf kan verdrijven.

De Amerikaanse strijdkrachten, die volgens Bagdad de afgelopen dag zeker 77 Irakezen hebben gedood in Najaf, voeren in de buurt van de moskee annex mausoleum een zeer felle strijd met militieleden. De Amerikanen zetten bommenwerpers, tanks en pantservoertuigen in, overigens zonder de moskee zelf te betreden of te treffen. Gezien de heilige status van het complex is een aanval alleen voorbehouden aan Iraakse eenheden. Grote delen van het historische hart van Najaf zouden intussen nagenoeg in puin liggen.

Het Duitse persbureau DPA zei vrijdag Al-Sadr te hebben gesproken in een niet nader aangeduid kantoor in Najaf. Daar herhaalde de radicale sjiiet dat hij wil dat de hoogste religieuze autoriteiten van Najaf de controle over de moskee overnemen. De hoogste geestelijk leider van de sjiitische meerderheid in Irak, grootayatollah Ali al-Sistani, zou daarmee al hebben ingestemd.

Een woordvoerder van Al-Sistani, die zelf in Londen is voor een medische behandeling, zei dat Al-Sadr de sleutels van de moskee moet overdragen en dat de strijders het complex dan moeten verlaten. Of en wanneer dat gebeurt, was vrijdagavond nog onduidelijk. Volgens verscheidene buitenlandse media wordt er nog onderhandeld over een machtsoverdracht.

De nationale veiligheidsadviseur van premier Allawi, Al-Rubaie, zei in een vraaggesprek met CNN dat de interim-regering nog altijd wil dat Al-Sadr een politiek-bestuurlijke rol op zich neemt. Volgens Al-Rubaie vormt de opstandige geestelijke namelijk geen „terroristische bedreiging.” „Hij is een luchtbel die vanzelf zal weggaan”, verzekerde de functionaris.