„Vooruitstrevend.” Zo betitelt Justine Pardoen, expert bij Bureau Jeugd en Media, het smartphoneverbod van het Calvijn College in Zeeland. „Gedurfd om leerlingen de hele dag hun mobiel te onthouden.”

Pardoen juicht dit soort experimenten „heel erg” toe. Volgens haar biedt een smartphone leerlingen veel afleiding tijdens de les. „Docenten voelen dat ze er niet tegenop kunnen. De aantrekkingskracht is te groot.” Bovendien zorgt het mobieltje ervoor dat leerlingen minder onderling contact maken. „Ze zijn vaak in zichzelf gekeerd met hun telefoon bezig.”

Het is volgens de expert „ingewikkeld” te zeggen wat het gebruik van de smartphone met een jongere doet. „Dat varieert van een laag zelfbeeld door het kijken op Instagram tot slecht slapen door schermverlichting. En die gevolgen gelden dan weer niet voor iedereen. Het is duidelijk dat gebruik van de telefoon gevolgen heeft, maar hoe oorzaak en gevolg precies liggen, is niet bekend.”

Regie

Volgens Pardoen is het belangrijk dat leerlingen betrokken worden bij het invoeren van een smartphoneverbod. „Een autoritair opgelegd verbod zonder overleg met de leerlingen werkt niet. Ze moeten zichzelf leren managen. Als de leerlingen de school verlaten, moeten ze hun eigen keuzes kunnen maken.” Pardoen pleit ervoor leerlingen in ieder geval te betrekken bij de evaluatie van het smartphoneverbod.

Gaat het effect van een verbod verloren als leerlingen na schooltijd weer naar hun mobiel grijpen? Volgens Pardoen niet. „Op school ervaren jongeren hoe rustig het is zonder smartphone. Ze zijn even van de druk af. Thuis zullen ze daardoor wellicht sneller beslissen dat ze die rust daar soms ook nodig hebben. Zo leren ze zichzelf te reguleren. Dat hoort bij volwassen worden: over het eigen leven beslissen.”

Regie is het sleutelwoord in het gezond omgaan met de smartphone, aldus de expert. „Je moet er op zo’n manier mee omgaan dat je er baat bij hebt, maar geen schade van ondervindt en er anderen geen schade mee toebrengt.”

Dat geldt net zo goed voor volwassenen. „Zij weten zelf hoe zwaar het is hun schermgedrag te reguleren. Voor een kind is het nog lastiger, omdat de hersenen nog onrijp zijn.”

Positief

Het Calvijn College kan andere middelbare scholen tot voorbeeld zijn, aldus Willem Jan Joosse van ouderplatform BewustGezin Nederland. Het platform, ontstaan uit oudercollectieven rond scholen, sprak zich al vaker uit voor terughoudendheid in het gebruik van de smartphone.

Joosse is „positief” over het smartphoneverbod van de Zeeuwse school. „Hierdoor vallen de verschillen weg tussen leerlingen die wel een telefoon hebben en die er geen hebben.” De visie van BewustGezin is dat jongeren zestien jaar moeten zijn om een smartphone te hebben. „Twaalfjarigen zijn er nog niet aan toe.”

De Zeeuwse afdeling van BewustGezin voerde meerdere gesprekken met het Calvijn College over hun smartphonebeleid. Is dit verbod aan hun inzet te danken? „Dat is te sterk”, volgens Joosse. „Wel zijn we elkaar als school en platform de afgelopen jaren beter gaan aanvoelen. Eerst hadden we het etiket antismartphoneclub. Nu niet meer. We voelen ons gesteund door het smartphoneverbod.”

BewustGezin wil met meerdere reformatorische scholen in gesprek over maatregelen rond de smartphone. „Mediaopvoeding is belangrijk. Een taak van kerk, gezin én school.”