Voor de „levensloopstress” van werkend Nederland is te weinig oog, vindt Zorg van de Zaak, dat dinsdag de campagne ”Weet jij wat er speelt?” lanceerde. Het netwerk van bedrijven op het gebied van bedrijfszorg weet uit eigen onderzoek dat 82 procent van alle werkenden er de afgelopen vijf jaar mee te maken had.

Het vaakst trad deze stress op als gevolg van het overlijden van een dierbare. Financiële problemen en het verlenen van mantelzorg completeren de top drie. Ook een ernstige ziekte van een vader of moeder, een echtscheiding of het overlijden van een ouder ervaart minstens 15 procent van de 1123 ondervraagden als stressvol.

Niet-medisch

Hoewel men over het algemeen wel eerlijk is over verzuim vanwege privéproblemen, meldde bijna een vijfde zich weleens ziek op het werk vanwege moeilijkheden in de privésfeer en vertelde daarbij niet dat dit de reden was. In totaal meldde 64 procent van degenen die in de afgelopen vijf jaar één of meerdere momenten van levensloopstress ervaarden zich vanwege deze gebeurtenis(sen) ziek. Voor 15 procent duurde het verzuim een maand tot twaalf maanden.

Zorg van de Zaak vraagt aandacht voor de gevolgen van privéstress op het werk. Uit dossiers die Zorg van de Zaak ziet, blijkt dat in bijna 50 procent van het totaalaantal verzuimgevallen niet-medische factoren meespelen. Voor mensen die langer dan zes weken verzuimen, is dat 70 procent.

De druk op werkenden neemt toe, zegt Thea Hulleman van Zorg van de Zaak. „We zien dat terug in het ziekteverzuim, dat volgens recente cijfers richting de 4,7 procent gaat. Vorig jaar was dat nog 3,8 procent. Dat komt mede door het toenemende aantal mensen dat mantelzorg moet verlenen en ook kampen steeds meer mensen met schulden.”

De campagne moet het gesprek over de impact van privéproblemen op het werk stimuleren. Hulleman: „Het wordt meer en meer een taboe om het hier over te hebben. De privacywet AVG maakt het werkgevers ook niet makkelijk. Als een werknemer bij zijn ziekmelding niets zegt over privéproblemen, mag een werkgever er ook niet naar informeren. Ik vind dat een slechte ontwikkeling. De Wet verbetering poortwachter is erop gericht dat werkgever en werknemer zich samen inspannen voor re-integratie. Maar de AVG beperkt het goede gesprek hierover aanzienlijk. Hopelijk helpt de campagne het gesprek over privéperikelen uit de taboesfeer.”

Begrip

Hulleman is ervan overtuigd dat levensloopstress afneemt als collega’s en leidinggevenden op de hoogte zijn van problemen in de privésfeer. „Het kweekt begrip als iemand er niet meteen ’s morgens om acht uur is. Ook kan een leidinggevende iemand regelruimte geven, of iemand bij complexe problemen zoals schulden op externe hulp te wijzen.”

Werkgebonden stressfactoren zorgen vaker voor ziekteverzuim dan privéperikelen, weet TNO-onderzoeker Irene Houtman uit eigen onderzoek. „Maar als iemand zich ziek meldt met dit soort problemen, zie je ook vaak dat verzuim lang duurt.”

Vertrouwen

Het gesprek over privéproblemen tussen werkgever en werknemer is van belang, vindt ook Houtman. Maar ze betwijfelt het nut van de campagne. „Belangrijker is dat er binnen een bedrijf een vertrouwelijke sfeer heerst waar mensen zich veilig voelen om dit soort zaken te delen.”

De onderzoeker herkent dat de AVG bij het bespreekbaar maken van privéperikelen voor problemen kan zorgen. „Maar hoewel een werkgever er niet naar mag vragen, mag een werknemer het wel ter sprake brengen. Als die cultuur van vertrouwen er is, zal iemand dat ook vertellen als dat van belang is. Daarbij geldt wel dat het ene probleem het andere niet is. Het ziek worden of overlijden van een dierbare zal iemand sneller aan de orde stellen dan zijn financiële schulden.”