De Bulgaarse Kristalina Georgieva (65) trok vrijdagavond in de strijd binnen de Unie om de kandidatuur voor de topbaan bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) aan het langste eind. Dijsselbloem kreeg onvoldoende steun. Het betekent een flinke tegenvaller voor Nederland, dat binnen korte tijd voor de tweede keer een hoge post aan zijn neus voorbij zag gaan. Begin vorige maand greep Frans Timmermans op de valreep naast het voorzitterschap van de Europese Commissie.

Oost-Europa, dat er toen bij de verdeling van de functies binnen de EU bekaaid af kwam, verovert nu toch een prestigieuze internationale zetel. De benoeming moet nog worden bekrachtigd door de rest van de IMF-leden. Volgens een afspraak levert Europa altijd de voorzitter, maar vorige keer rees daartegen protest van opkomende economieën als China, India en Zuid-Korea. Dat zou nu opnieuw kunnen gebeuren. Georgieva, econoom en socioloog, beschikt als voormalig Eurocommissaris en huidige directeur van de Wereldbank wel over ruime ervaring op het mondiale speelveld.

Bezuinigingen

Dijsselbloem heeft zich als voorzitter van de eurogroep (2013-2018) altijd sterk gemaakt voor stevige bezuinigingen en hervormingen in landen die ontspoorden. Hij speelde een hoofdrol in de eurocrisis rond Griekenland. Hij bouwde mee aan de Europese bankenunie, met als nieuwe bepaling dat beleggers in banken worden gedwongen mee te betalen aan een eventuele reddingsoperatie, zodat de lasten daarvan niet, via staatssteun, worden afgewenteld op de belastingbetaler.

Maar streng optreden wordt hem in het zuiden niet in dank afgenomen. Daarmee toonde het gevecht over de IMF-kandidatuur weer eens aan het verschil tussen noord en zuid in Europa als het gaat om solide financieel beleid. Met een onhandige uitspraak dat Zuid-Europeanen hun geld uitgeven aan drank en vrouwen, had Dijsselbloem eerder trouwens al de betrokken landen extra tegen zich in het harnas gejaagd.

Al met al dreigt Noord-Europa, met Duitsland, Nederland en Finland voorop, aan invloed te verliezen ten faveure van het zuiden, dat traditioneel minder hecht aan begrotingsdiscipline en een strakke monetaire politiek. Zo is de Portugees Mario Centeno voorzitter van de eurogroep geworden. Het ruime geldbeleid van de ECB vindt vooral supporters in het zuiden. Het noorden leek aan de beurt om na de Fransman Jean-Claude Trichet en de Italiaan Mario Draghi de nieuwe president van die instelling te leveren. Acht jaar geleden gold de Duitser Axel Weber als favoriet, maar ging Draghi er met de buit vandoor. Jarenlang werd hij geflankeerd door een Portugees als vice-president. Toch rolde bij de verdeling van de banen in de EU de Franse Christine Lagarde als opvolger van Draghi uit de bus. Zij zal de koers niet verleggen.

De komende maanden volgt de samenstelling van de Europese Commissie. Spannend wordt in dit verband wie straks naleving van het stabiliteitspact, de begrotingsregels van de EU, bewaakt. Die post is nu in handen van de Fransman Pierre Moscovici.