Volgens de oprichter van het bedrijf Donkey Mobile, gevestigd in Bodegraven, kunnen kerken niet meer om de smartphone heen. „Negentig procent van de mensen gebruikt een smartphone, met alle handige apps die erop staan. Kerken kunnen daar ook wat mee.”

Wienen heeft ervaring met het ontwikkelen van apps. Drie jaar lang verkoopt hij voor het bedrijf Highstreet Mobile de programmaatjes voor de smartphone aan grote retailers, zoals de winkels van ANWB en schoenenketen Omoda. Allerlei grote winkelconcerns willen hetzelfde concept, valt hem op.

Wienen, lid van de Utrechtse Jacobigemeente (PKN), bedenkt dat een speciale app voor kerken ook mogelijk moet zijn. Begin 2019 start hij de ontwikkeling ervan en eind dit jaar moet er een app zijn die zowel op het besturingssysteem van Apple (iOS) als dat van Google (Android) draait. Verreweg de meeste mobiele telefoons gebruiken een van deze besturingssystemen. Een kerkelijke gemeente kan zich voor 100 euro per maand abonneren en de app vullen met haar eigen gegevens.

Welke functies heeft de nieuwe app?

Wienen: „ Gemeenteleden kunnen met elkaar communiceren, zoals op Facebook of WhatsApp. Gemeenschap is belangrijk in een kerk, de app moet die versterken. Er is ook een tijdlijn waarop berichten geplaatst kunnen worden. De predikant kan bijvoorbeeld voorafgaand aan zondag al gemeenteleden triggeren met een bericht over de aankomende preek. Of als er voorafgaand aan een doopdienst extra stoelen bij gezet moeten worden, kun je eenvoudig een digitaal oproepje doen.

Moderatoren, bijvoorbeeld kerkenraadsleden, kunnen de reacties beheren en gesprekken in goede banen leiden. Daarnaast moet er een digitale ledenlijst komen, een agenda met kerkelijke activiteiten en kun je content van de website delen. Ook digitaal collecteren is mogelijk met de app.”

Voorziet zo’n app in een behoefte?

„Het is belangrijk voor kerken om op de smartphone aanwezig te zijn, omdat jongeren –maar ook ouderen– daarmee steeds meer communiceren met elkaar. In de enquête die het bedrijf uitzette, geeft 70 procent aan het belangrijk te vinden dat de kerk op de smartphone zit. Het maakt daarbij niet uit van welk kerkverband de respondenten lid zijn, of het nu van de Protestantse Kerk in Nederland of de Gereformeerde Gemeenten is.

Daarnaast merken we dat er behoefte aan de mogelijkheid van digitaal collecteren. Minder mensen hebben contant geld op zak.”

Niet iedereen heeft een smartphone. Bestaat er niet een risico op uitsluiting?

„Ongeveer 55 procent van de 75-plussers heeft geen smartphone. Het is daarom niet de bedoeling dat de app een kerkblad gaat verdringen. Ze moeten elkaar juist versterken. We richten de app daarom zo in dat nieuwsberichten ook gemakkelijk gedeeld kunnen worden via het kerkblad en andersom.”

Er bestaan al meerdere van deze apps, zoals ”kerkSPOT” en ”chrch”. Wat voegt deze nog toe?

„Anders dan de meeste kerk-apps zullen we deze steeds verder ontwikkelen en aanpassen aan de behoeften van de gemeente. Daarnaast is de app exclusief op kerkelijke gemeenten gericht, en niet op bijvoorbeeld een plaatselijke tennisvereniging. We leggen de lat hoog. Mensen zijn gewend aan de perfectwerkende apps van Instagram en Facebook. Dat willen ze ook bij andere apps zien. Wij hebben de specialisten in huis die voor zowel iOS als Android een app kunnen bouwen met eenzelfde gebruikerservaring.”

Eric van den Berg, kerkelijk communicatieadviseur, heeft kritische vragen bij de nieuwe app. „Er zijn veel initiatieven op dit vlak, zoals ”Kerken app” en ”chrch”, vaak kleinschalig. Een echte doorbraak heb ik nog niet gezien.”

Het is volgens de schrijver van het handboek ”Gids voor online communicatie in de kerk” de vraag of kerken klaar zijn voor de „verapping.” Daarnaast zijn liturgie en diaconaat via zo’n digitaal hulpmiddel „moeilijk uit te voeren. En voor het delen van lief en leed en praktische informatie zijn al platformen, zoals WhatsApp.”

Wil een app echt een stap verder zetten dan het huidige aanbod, dan moet die volgens Van den Berg bijvoorbeeld kerkdiensten gaan uitzenden of online bidstonden aanbieden. Daarnaast zal die moeten dienen tot opbouw van de kerkelijke gemeenschap en de persoonlijke geloofsvorming. „De toekomst zal leren of dat via een app kan.”

Toch ziet Van den Berg wel markt voor het initiatief van Donkey Mobile. „In evangelische en reformatorische gemeenten met veel jongeren valt zoiets goed in te voeren. Maar pas als de app beschikbaar komt, kan ik beoordelen of de inhoud ervan hiervoor voldoet.”

Wat vinden gemeenteleden van een kerk-app? In de reacties op de Facebookpagina van het Reformatorisch Dagblad lopen de meningen uiteen.

Petra vindt het bijvoorbeeld een mooi initiatief. „Wij gebruiken met onze vrouwenvereniging al een tijdje WhatsApp voor allerlei doeleinden binnen de gemeente. Het schept een goede band onderling. Al houden we naast felicitaties en/of steunbetuigingen het formele kaartjes sturen er wel in.”

Jaco vraagt zich af of de oudere generatie hierop wel zit te wachten. „Er zijn vele ouderen die veel meer behoefte hebben aan een gesprek face-to-face in plaats van een gemeente-app.”

Aline vindt een app een goede aanvulling op het gewone contact in de gemeente. Als er „praktische hulp nodig is, of gebed, kan de gemeente snel ingeschakeld worden.”