Khan, hoofd van het onderzoeksteam, presenteerde vorige week zijn tweede rapport aan de VN-Veiligheidsraad. Papieren documentatie, digitale beelden, getuigenverklaringen en forensische bewijslast worden verzameld om leden van IS te kunnen vervolgen.

Veel christenen en jezidi’s hebben inmiddels hun bezorgdheid erover geuit dat, hoewel een onderzoek een positieve stap is, het niet de onderliggende drijfveren van religieuze vervolging aanpakt. Hoewel IS inmiddels is verslagen, duiken nog regelmatig kleine groepen jihadisten op.

Forensisch onderzoek

Khan zei dat zijn team alleen al in de afgelopen twee weken toegang heeft gekregen tot meer dan 600.000 video’s gerelateerd aan wreedheden van IS. Ook kwam het team in bezit van 15.000 pagina’s aan interne documenten van IS die journalisten in het oorlogsgebied hebben weten te bemachtigen.

Tastbaar bewijs voor de begane wreedheden zijn volgens het hoofd van het onderzoeksteam te verkrijgen door forensisch onderzoek bij massagraven in Irak. Het team werkt hierbij samen met de Iraakse overheid.

Ook getuigenverklaringen liggen aan de basis van het onderzoek. „We hebben geprobeerd om de ervaringen van overlevenden, getuigen en gemeenschappen in het middelpunt van ons onderzoek te plaatsen”, aldus Kahn.

Het onderzoek focust onder andere op misdaden gepleegd tegen de jezidi-gemeenschap in de Iraakse provincie Sinjar in augustus 2014 en wreedheden begaan in Mosul tussen 2014 en 2016. In 2018 werd er in deze stad een massagraf ontdekt met de lichamen van veertig christenen.

Volgens Khan is er „dringend behoefte” aan erkenning van de wreedheden en de veroordeling van individuele IS-leden volgens het internationale recht. Het succes van het onderzoeksteam hangt sterk af „van de onafhankelijkheid en onpartijdige status van het team”, aldus Khan. Ook zegt hij blijvende steun nodig te hebben van de internationale gemeenschap en de VN-Veiligheidsraad om met resultaten te kunnen komen.

Samenwerking

De leden van de VN-Veiligheidsraad verwelkomden het werk van het onderzoeksteam, zo blijkt uit een verslag op de website van de VN. Verschillende landen benadrukten dat de informatievergaring wel volgens internationale standaarden moet plaatsvinden.

De afgevaardigde van Irak prees de samenwerking van het onderzoeksteam met de Iraakse overheid. De Iraakse regering steunt het werk van het onderzoeksteam, maar het team dient wel respect te hebben voor de soevereiniteit en het rechtssysteem van Irak, aldus de afgevaardigde.

Het onderzoeksteam is in 2017 door de Verenigde Naties in het leven geroepen om onderzoek te doen naar de wreedheden begaan door IS. Het team kan bewijslast leveren voor rechtzaken in Irak en elders.