Rebrikov heeft vijf dove Russische stellen benaderd die graag een horend kind zouden willen krijgen. Via CRISPR/Cas9 zou een defect aan het zogeheten GJB2-gen kunnen worden verholpen. Rebrikov heeft dinsdag aan het Engelstalige tijdschrift New Scientist laten weten dat hij binnen enkel weken de Russische autoriteiten om toestemming zal vragen voor dit project.

„Het is voor iedereen begrijpelijk dat elke baby van deze stellen doof zal zijn, als we geen gebruikmaken van genbewerking”, vindt Rebrikov, die werkzaam is bij de grootste vruchtbaarheidskliniek van Rusland.

In juni meldde het wetenschappelijke tijdschrift Nature al dat Rebrikov de CRISPR/Cas9-methode –net als Jiankui He– wilde toepassen hiv-resistente kinderen te maken. „Ik denk dat ik gek genoeg ben om het te gaan doen”, liet hij in juni nog weten. Van dat plan lijkt hij nu af te zien. In plaats daarvan wil hij dove stellen aan horende kinderen helpen. „Rebrikov is vastbesloten om de zogeheten kiembaanbehandeling uit te voeren. Ik denk dat we hem heel serieus moeten nemen”, zegt CRISPR-expert Gaetan Burgio van de Australian National University in New Scientist. „Technisch gezien is het haalbaar.”

Onverantwoord

De wereldwijde wetenschappelijke gemeenschap stelde vorig jaar november in een verklaring dat „het klinisch gebruik van kiembaanmodificatie op dit moment onverantwoord is” (vooral vanwege de risico’s die aan de behandeling kleven) als er „redelijke alternatieven” voor bestaan.

„De eerste menselijke proeven zouden daarom moeten worden uitgevoerd op kinderen met fatale aandoeningen. Die embryo’s of baby’s hebben niets te verliezen”, zegt bio-ethicus Julian Savulescu van de Universiteit van Oxford in New Scientist. Hij noemt als voorbeeld de taaislijmziekte.

Als kiembaanmodificatie in de toekomst veilig blijkt, vindt Savulescu het moreel te verdedigen om daarmee erfelijke aandoeningen zoals doofheid te verhelpen.

De Nederlandse ethicus Theo Boer van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) in Kampen is het daarmee niet eens. Boer gaf eerder aan in het Reformatorisch Dagblad dat hij het kweken van embryo’s voor onderzoek aan kiembaanmodificatie ethisch niet verantwoord vindt. „Het begin van elk mens ligt bij de conceptie. Elke andere scheidslijn is kunstmatig. Zelfs al zou ik als embryo nog geen ziel hebben gehad, dan nog was de samensmelting van eicel en zaadcel mijn begin.” Met nadruk: „Mijn begin. In Psalm 139 zingt David: Uw ogen hebben mijn ongeformeerde klomp gezien. ”Zien” betekent daar ”betrokken zijn”, ”koesteren”. God zag David, ook toen hij nog een ongevormde klomp cellen was. Alleen daarom al is onderzoek waarin je embryo’s verbruikt verboden gebied.” Bovendien, „waar leg je het onderscheid tussen het uitbannen van erfelijke ziekten en het verbeteren van de mens? De grens tussen een menselijke beperking en een ziekte is buitengewoon moeilijk te trekken.”

Staartje

De experimenten van Jiankui He hebben nog een staartje gekregen. De Chinees maakte vorig jaar november op de wetenschappelijke top in Hong Kong bekend dat er nog een vrouw zwanger zou zijn van een genetisch aangepaste baby. Een zwangerschapstest gaf uitsluitsel dat ze inderdaad zwanger was. De derde CRISPR-baby zou inmiddels zijn geboren. „Een normale zwangerschap duurt 38 tot 42 weken. En die tijd is ongeveer voorbij”, berekende William Hurlbut, arts aan de Stanford University, vorige week in het vakblad MIT Technology Review. „Maar de wereld zal daar nooit iets over horen als de Chinese overheid besluit om het geheim te houden.”

He werd begin dit jaar ontslagen bij de Southern University of Science and Technology in Shenzhen, maar zit niet zonder werk, meldde nieuwssite statnews.com in mei. Een vruchtbaarheidskliniek uit Dubai nodigde hem uit om aan de artsen de CRISPR/Cas9-techniek „om die toe te passen in het laboratorium.” Terwijl in de rest van de wereld een storm van protest opstak, waren de Dubaise wetenschappers de enigen van wie de Chinees felicitaties ontving.