Het project begon een jaar of vier geleden, toen historicus Maarten van Rossem op de begraafplaats werd rondgeleid door De Mans biograaf Gé Vaartjes. „Van Rossem mopperde behoorlijk, omdat het graf er zo verwaarloosd uitzag. Dat was voor mij de aanleiding om te kijken hoe we het monument op konden knappen”, vertelt kerkhofcommissielid Gerdine van de Ven.

De Man was tot zijn dood in november 1946 –zijn vliegtuig crashte bij een mislukte landingspoging op Schiphol– een bekend schrijver van streekromans. Van de Ven: „Hij werd geboren in Woerden en woonde in diverse plaatsen in het Groene Hart, ook in Oudewater. Hij heeft altijd gezegd dat hij in Oudewater begraven wilde worden.”

Toen hij nog leefde, was hij een bekende inwoner van Oudewater. „Eén van zijn romans speelt zich hier af. Van lieverlee is zijn naam vergeten. Dat geldt ook zijn romans. Toen ik op de middelbare school zat, had iedereen een boek van hem op z’n literatuurlijst staan, meestal Het Wassende Water. De gemiddelde veertiger kent zijn romans niet meer. Jammer.”

Vrijwilligers houden de graven op de dodenakker bij. De Mans enige dochter die in leven is, is 93 en woont in Denemarken. „Ze komt donderdag wel naar de onthulling, maar gelet op haar leeftijd en de afstand kon ze het graf niet zelf verzorgen. Ondanks de goede zorgen van alle vrijwilligers waren de letters vervaagd en was het graf na zeventig jaar hard aan een opknapbeurt toe.”

Eigen spaarpotje

Van de Ven ging op zoek naar fondsen en sponsors. Het fonds ”Perzik van Onsterfelijkheid”, dat zich richt op het behoud en herstel van grafmonumenten van Nederlandse schrijvers, en steenhouwer Ruben van Impelen uit Woerden schoten te hulp. „Zonder hun inbreng had ik het nooit gered. Ik had vooraf een begroting van 8000 euro gemaakt en kom nog een klein beetje tekort. Dat moet ik dan maar uit mijn eigen spaarpotje bijpassen. Dat geeft niet, het is prachtig geworden. Het monument kan zeker weer vijftig jaar mee.”

Monument, want het graf is volgens Van de Ven zo mooi dat het die naam zeker verdient. „Er is prachtige natuursteen gebruikt. Heel bijzonder voor de periode direct na de oorlog. Bovendien was De Man niet vermogend, dus is het een raadsel waarom hij zo’n duur graf heeft gekregen.”

De onthulling donderdag mag voor Gerdine van de Ven het begin zijn van een bescheiden rehabilitatie van de schrijver. „Als kerkhofcommissie hebben we het monument eeuwigdurend grafrecht verleend. Enkele inwoners overwegen volgend jaar een Herman de Man-weekend te organiseren. De bestaande Herman de Man fiets- en wandeltochten krijgen een facelift. Voortaan is het grafmonument in beide routes opgenomen.”