„We verwachten zeker de 11.000 te halen”
Ironischer kan de aanwijzing bijna niet: ”tenten hier” - en dat vlak voor een grote plas water. Regelmatig valt een flinke plensbui over de toch al drassige grond van landgoed Velder (bij Boxtel), waar op dit moment de 27e editie van het Flevo Festival wordt gehouden.
Toch gaat het met de opkomst de goede kant op, zegt pr-medewerkster Hilde Beugelink. Eerdere berichten in de pers dat het aantal aanmeldingen -vanwege de natte weersomstandigheden- stokte, kunnen volgens haar gelukkig worden gelogenstraft. „Er zijn nu 7500 mensen op het terrein”, aldus Beugelink vrijdagmiddag. „We verwachten zeker de 11.000 te halen die er ook vorig jaar waren.” Het feit dat het zaterdag droog weer zou worden, geeft haar goede hoop voor de conferentie, die zondag wordt afgesloten.
Het festivalthema is dit jaar ”Choose freedom”. Beugelink: „De formule is jonge mensen ongedwongen en feestelijk kennis te laten maken met het christelijk geloof.” Het grootste deel van het publiek komt volgens haar uit evangelische kring; maar ook gereformeerd-vrijgemaakte jongeren zijn, met zo’n 17 procent, goed vertegenwoordigd. De leeftijd van de doelgroep ligt tussen de 15 en 25 jaar. Muziek, dans, theater, stands, lezingen en discussiebijeenkomsten vormen de ingrediënten van het evenement.
Freedom (vrijheid) houdt ook in politieke en maatschappelijke vrijheid. Bij de stand van de organisaties Kerkinactie en ICCO staat een grijze muur -15 meter lang, 3 meter hoog- opgesteld die de veiligheidsafscheiding tussen Israël en de Palestijnse gebieden moet verbeelden. ”Spui(t) je mening over de muur”, luidt het uitnodigend. Jongeren gaan de muur met spuitbussen met verf te lijf. Voor een van hen is het duidelijk: ”Israël is Gods volk”. Ook de slachtoffers van de aanslagen worden echter herdacht. Reeds honderden mensen kwam als gevolg daarvan om het leven, staat er te lezen bij een foto van een volkomen opgeblazen bus.
Het geluid van Kerkinactie en ICCO is niet het enige geluid dat, als gaat over het Israëlisch-Palestijnse conflict, op het festival te vernemen valt. Ook Christenen voor Israël is vertegenwoordigd. Schuin tegenover de stand van Kerkinactie voert een medewerkster ten behoeve van de Israëlische hardrock-tv The Jamm openlijk reclame voor Israël, „en voor het land” voegt zij er aan toe. „Die zijn niet van elkaar te scheiden.” De vrouw hoopt op terugkeer van alle Joden naar Israël. „Als wij Gods volk zegenen, dan worden ook wij in het Westen gezegend. Europa is een van de continenten die het meest anti-Israël zijn. Men is tegen het hek, maar dat is in wezen omdat men niet verbonden is met de Bijbel en het volk van God.”
De jongste nieuwsbrief van het platform Appèl Kerk en Israël kritiseert het Flevo Festival vanwege de muur bij de tent van Kerkinactie en ICCO. Neemt Flevo hierin een standpunt in? Volgens woordvoerster Beugelink zijn de programma’s goed doorgesproken en heeft de organisatie zelf niet een bepaalde keus in deze kwestie gedaan. „De muur roept veel emotionele reacties op, die even fel zijn als het conflict zelf. Het onderstreept alleen maar dat het conflict onoplosbaar is.”
Wat is vrijheid van godsdienst je waard? zo luidt het thema van een discussiebijeenkomst over godsdienstvrijheid. Arie de Pater, directeur van de organisatie Jubilee Campaign, noemt vrijheid van religie een „voorrecht” dat wij zo veel mogelijk moeten delen met anderen in de wereld. De Pater keert zich tegen het moraliserende vingertje van Nederlanders en roept op tot zelfkritiek. „Zijn wij er niet debet aan dat vrijheid van geweten in veel landen niet aanwezig is?”
Hanneke Gelderblom-Lankhout, voorzitter van het Platform internationale vrijheid van godsdienst en overtuiging, en lid van de liberaal-Joodse gemeente in Den Haag, vertelt hoe zij zestig jaar geleden ongeveer 10 kilometer bij het landgoed Velder vandaan werd bevrijd: ze zat daar als Joods meisje ondergedoken, zonder ouders. „Vrijheid van godsdienst is een zaak waarover je moet praten met iemand die in een minderheidspositie verkeert. Mensen die behoren tot de meerderheid zeggen altijd dat de vrijheid van godsdienst goed geregeld is.” In Nederland is de situatie „redelijk goed”, zegt ze, omdat we een goed rechtssysteem hebben. In veel landen schort het aan onafhankelijke rechters.
Flevo-organisator Bram Rebergen zet het mes in eigen vlees. Vrijheid is een leven zonder angst, zo definieert hij. „Maar bij ons is vrijheid vooral vrijheid van ons opgepoetst gezicht, ons hachje, onze luxe. Dát hebben wij onze vrijheid genoemd. Zijn wij wel vrij als we gevangenen zijn van ons bezit?”
Hoe voelt het om moslim in Nederland te zijn? Marianne, een 25-jarig Nederlands meisje dat bewust de overstap maakte naar de islam, vertelt van haar „bekering.” Ze was op zoek naar levensverdieping, las het een en ander over godsdiensten en kwam tijdens een studiereis in Israël in aanraking met de islam. „Dat was eigenlijk een geloof dat wel bij me past”, vond ze toen. Ze legde de islamitische geloofsbelijdenis af en draagt nu bewust een hoofddoekje. „Mijn vrienden, zowel agnosten als overtuigde christenen, hebben daar geen moeite mee. Ze zien mijn overgang tot de islam als mijn eigen keuze.”
Een hoofddoekje mag je niet aan anderen opleggen, vinden de aanwezigen. „Mag je iemand verplichten een rok te dragen?” vraagt een deelnemer. Gelderblom noemt een lange broek „functioneel” in het Nederlandse klimaat. Ze herinnert zich het ongelukkige „gehijs” van meisjes die zich in een fietsenhok uit de broek in de rok werkten.
Dat weet ook Marianne zich nog te herinneren van een reformatorische school in Rotterdam. „Het is zo onzinnig als maar zijn kan, maar in Nederland hebben bijzondere scholen gelukkig het recht om dat te kunnen doen.”