Daarvoor waarschuwen de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) en het Prof. dr. G. A. Lindeboom Instituut (LI) in een opiniestuk dat deze zaterdag verschijnt.

Beide organisaties constateren daarin dat vrijwel alle aandacht dreigt uit te gaan naar „nuttige toepassingen”, zoals nieuwe vruchtbaarheidstechnieken. Het gaat daarbij onder meer om invitrogametogenese (kortweg IVG) en kiembaanmodificatie, ook wel kiembaangentherapie genoemd. Vragen over de menselijke waardigheid, de beschermwaardigheid en de onaantastbaarheid van het menselijk leven schuiven naar de achtergrond.

Brede dialoog

In de zogenaamde maatschappelijke dialoog over de Embryowet die komend najaar begint, willen de NPV en het LI alsnog aandacht vragen voor de genoemde fundamentele waarden. Deze dialoog, door Rutte III aangekondigd in het regeerakkoord, valt in een aantal delen uiteen. Aan de orde is onder meer de wens van onderzoekers voor het mogen kweken van embryo’s die nodig zijn om de nieuwe vruchtbaarheidstechnieken verder te ontwikkelen. De twee christelijke organisaties keren zich tegen een dergelijk gebruik van embryo’s als testmateriaal en staan daarin niet alleen.

„Opheffing van het kweekverbod leidt tot de productie van menselijk leven voor puur wetenschappelijke doeleinden”, zo waarschuwde rechtsfilosoof dr. Britta van Beers (VU Amsterdam) de Tweede Kamer al een jaar geleden tijdens een expertmeeting. Ze benadrukte dat met deze embryo’s voor het eerst een nieuwe categorie van menselijk leven zou worden geïntroduceerd; „menselijk leven dat geen relationele maar zuiver instrumentele waarden moet dienen en daarvoor al vanaf het eerste moment is voorbestemd.”

Lees ook

Wel/geen embryo-onderzoek? De burger dubt

De discussie gaat verder over de morele en maatschappelijke impact van ivg en kiembaangentherapie. Bij ivg produceren wetenschappers kunstmatige zaad- en eicellen uit lichaamscellen. De techniek is primair bedoeld voor vrouwen die door bestralingen hun vruchtbaarheid zijn kwijtgeraakt, maar schept ook mogelijkheden voor onder meer een-ouder-voortplanting.

Kiembaanmodificatie is het aanpassen van defecte genen die erfelijke ziekten veroorzaken, waarmee deze aandoeningen uit de geslachtslijn worden gehaald. Ook deze vorm van gentherapie roept bij niet-christenen vragen op. „Is ingrijpen in de menselijke genenpool wel een proportioneel middel om tegemoet te komen aan de wens van ouders met een erfelijke aandoening om een genetisch gezond, eigen kind te krijgen?”, aldus het Rathenau Instituut in 2017. Het gaat om een kleine groep, die veelal ook al kan kiezen voor de NIP-test om chromosoomafwijkingen bij de foetus op te sporen, of voor embryo-selectie door middel van genetische screening (PGD).

Onderzoek

In opdracht van de NPV, het LI en het Reformatorisch Dagblad bracht het onderzoeksbureau Direct Research in kaart wat Nederlanders weten over embryo-onderzoek. Ook de uitkomsten van dat onderzoek zijn zaterdag gepresenteerd.