Wat bedisselen de machtigen van deze aarde op de Bilderbergconferentie? Viel hier de échte beslissing om de euro in te voeren? Bedenken ze hier dat de mens ooit wordt uitgerust met een chip?

Sinds jaar en dag hangt een mysterieus sfeertje rond de jaarlijkse bijeenkomst achter gesloten deuren. Deelnemers mogen niet uit de school klappen over wie wat heeft gezegd. Traditiegetrouw worden van de driedaagse beraadslagingen, ditmaal in het Zwitserse Montreux, geen notulen gemaakt. Voer voor complotdenkers.

Opvallende gast

Wat wel helder is: de lijst met deelnemers. Zo’n 130 mensen uit 23 landen uit met name Europa en Amerika. Machtige mannen en vrouwen uit onder meer de politiek, wetenschap, financiële sector en media. Opvallende gast uit Amerika: Jared Kushner, schoonzoon en politieke toeverlaat van Donald Trump.

Duidelijk is ook de 11 punten tellende lijst met gespreksonderwerpen. Daarop staat onder meer: klimaatverandering, cyberbedreigingen, de ethiek van kunstmatige intelligentie, Brexit, China en Rusland.

Vanuit Nederland schuift een handjevol deelnemers aan. Naast oudgedienden als koning Willem-Alexander en premier Rutte reizen onder meer minister Kaag (Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel) en GroenLinks-Tweede Kamerlid Kathalijne Buitenweg af naar Zwitserland.

Buitenweg is voor zover bekend de enige Nederlandse parlementariër op deze Bilderbergconferentie. Waarom haar die eer te beurt valt? „Bij onderwerpen als klimaatverandering en de opkomst van China is ze persoonlijk betrokken”, laat een woordvoerster van het Kamerlid weten. „GroenLinks wil bijvoorbeeld niet dat ict-systemen van de Nederlandse politie afhankelijk zijn van Chinese software.” Ook het thema kunstmatige intelligentie is Buitenweg op het lijf geschreven, zegt haar woordvoerster. „Mag de overheid met behulp van algoritmes speuren naar mensen die misbruik maken van sociale voorzieningen?”

Het Kamerlid zelf wil niet aan de lijn komen. „Ze zegt dat haar niet verteld is waarom ze is gevraagd”, meldt haar woordvoerster.

De Bilderbergconferentie heeft een Nederlands tintje. De eerste editie, in 1954, was in hotel De Bilderberg in Oosterbeek. Een van de grondleggers was prins Bernhard. Belangrijk doel van de sessies met de groten der aarde was, in tijden van de Koude Oorlog, het aanhalen van de banden tussen Europa en Amerika. Bernhard moest in 1976 als voorzitter het veld ruimen vanwege de Lockheed-affaire, waarbij hij steekpenningen ontving van de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed.

Wat wordt er bedisseld tijdens de Bildbergerconferenties? „Machtige mensen discussiëren over actuele thema’s. Iemand houdt een inleiding van ongeveer vijf minuten. De zaal mag dan kort reageren”, licht historicus dr. Gerard Aalders een tipje van de sluier op. „Zowel mensen van linkse als rechtse signatuur komen aan bod. Omdat er geen notulen worden gemaakt, kunnen mensen in vrijheid spreken”, zegt Aalders, auteur van het in 2007 verschenen boek ”De Bilderbergconferenties. Organisatie en werkwijze van een geheim Trans-Atlantisch netwerk”.

Gulden

Aalders, die onder meer dagboeken van vroegere deelnemers uitploos, verwerpt „samenzweerderstheorieën” dat op de Bilderbergconferenties beslissingen met wereldwijde reikwijdte vallen. „Als Rutte op de Bilderbergconferentie het idee op zou doen om de gulden weer in te voeren, zal hij daar toch echt het Nederlandse parlement in mee moeten krijgen.”

Deelnemers oordelen wisselend over de bijeenkomsten. „De Duitse politicus Andreas von Bülow vond het maar een saaie boel. Anderen vinden de conferenties heel bijzonder. Zeker ook vanwege de contacten in de wandelgangen. Bankiers hebben de kans om aan de bar te praten met mensen met vorstelijk bloed.”

Zou PVV-leider Wilders kans maken op een uitnodiging? „Het zou me verbazen „Maar ik sluit dat niet uit. Zeker als populistische partijen aan de macht dreigen te komen.”

De deelnemers hoeven niet op een houtje te bijten. In de beginjaren bestond de warme maaltijd uit „een kippensoepje, aardappels met bloemkool, een coteletje en vla toe”, weet Aalders. Nu dissen topkoks uitgebreide diners op. „De conferentiegangers worden niet afgescheept met frietjes en een hamburger.”