Dat bleek vrijdag uit een inventarisatie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Aan het onderzoek werkten ook het Trimbos-instituut en het Amsterdam UMC mee.

„Elke keer als ik denk: dat heb ik goed gedaan, dan kan ik nog wel meer doen. Het is nooit van: nu heb ik het goed gedaan, nu stop ik ermee of zo”, aldus een universitair student in het RIVM-onderzoek.

Zieke moeder

„Ik zit op school, loop stage en tegelijkertijd wil ik voor mijn zieke moeder zorgen, haar zware taken ontnemen, zodat zij de rust kan hebben. Op het moment dat het niet gaat lukken, dan geeft dat wel stress omdat ik die persoon dan niet kan helpen. Want toen ik ziek was, was zij er ook voor mij, dus nu vind ik dat ik er voor haar moet zijn”, vindt een mbo-studente.

Uiteenlopend

De voorbeelden uit het rapport tekenen de psychische problemen onder jongeren. De inventarisatie van het RIVM laat zien dat zij stress ervaren door allerlei factoren, zoals ”het perfecte plaatje” waaraan ze volgens sociale media zouden moeten voldoen, over de zorgen thuis en de over maatschappelijke ontwikkelingen. Maar ook over het teleurstellen van anderen, de druk om in één keer een goede keuze te maken en over ontspanning.

Dat het aantal psychisch ongezonde jongeren van 12 tot 25 jaar de afgelopen tien jaar steeg van 7 naar 8 procent, werd vorig jaar al vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Inzichten

De inventarisatie van het RIVM probeert de cijfers te ordenen. Dat leverde een aantal nieuwe inzichten op.

Bij meisjes op havo, vwo en mbo lijken de psychische problemen op jongere leeftijd te beginnen dan tien jaar geleden, zeggen de onderzoekers.

Bij jongens is de stijging gelijkmatiger verdeeld over opleidingsniveaus en leeftijdsgroepen, stellen ze.

Rond 25 jaar is er geen verschil in psychische ongezondheid tussen mannen en vrouwen, maar daarvoor en daarna wel.

Hoog- en middelopgeleiden kampen het meest met psychische ongezondheid tussen de twintig en de dertig jaar. Vanaf ongeveer dertig jaar krijgen juist laagopgeleiden er „significant” vaker mee te maken.

Hoewel de maatschappij vaak spreekt van prestatiedruk, de rol van sociale media en het leenstelsel als mogelijk oorzaken, is op basis van de huidige cijfers niet te zeggen of, hoe en op wie deze ontwikkelingen van invloed zijn. De onderzoekers geven alleen cijfers, geen verklaringen.

Vervolgonderzoek

Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) liet vrijdag weten dat haar onderwijsministerie het RIVM opdracht gaat geven voor een omvangrijk vervolgonderzoek onder studenten.

„Deze signalen neem ik serieus. Het onderzoek van het RIVM geeft goed inzicht in hoe stress kan leiden tot psychische problemen bij jongeren. Duidelijk wordt dat er niet exclusief één factor te noemen is die zorgt voor stress en psychische klachten bij jongeren en studenten”, aldus minister Van Engelshoven.

„Het gaat vooral om een opstapeling van factoren zoals prestatiedruk van ouders en omgeving, het nastreven van ”het perfecte plaatje” zoals sociale media dat presenteren, spanningen thuis en financiële druk.”