Stel: iemand krijgt een hartstilstand op straat, maar er is niemand in de buurt die weet hoe hij moet reanimeren. Voor de ambulance arriveert, gaan er kostbare minuten verloren.

Het gebeurt vaker dan je denkt, zegt Bernard Leenstra. De arts is initiatiefnemer van Schok & Pomp, een organisatie van artsen die EHBO-cursussen geven. „Toen ik als arts-assistent op de Spoedeisende Hulp werkte, zag ik regelmatig patiënten binnen komen die minder schade zouden hebben opgelopen als iemand op straat hen al eerste hulp had gegeven. Als arts is dat heel frustrerend.”

Uit onderzoek van het Rode Kruis blijkt dat maar 17 procent van de Nederlanders een geldig EHBO-certificaat heeft. Om het medische kennisniveau omhoog te krijgen, wil Schok & Pomp dat de EHBO-cursus een vast onderdeel van het lespakket wordt op middelbare scholen.

Epilepsie

Volgens Leenstra zijn middelbare scholieren de ideale doelgroep om EHBO-les aan te geven. „Leerlingen op de basisschool hebben nog niet voldoende kracht om te reanimeren. Dat lukt pas vanaf je dertiende of je veertiende.” Daarnaast hoopt hij dat scholieren het geleerde thuis doorvertellen aan hun ouders. „Op die manier train je de ouders een beetje mee en weten zij hopelijk ook wat ze moeten doen bij een levensbedreigende situatie.”

Sommige scholen geven wel EHBO-les, maar dat zijn er volgens het Rode Kruis nog veel te weinig. „Helaas horen we regelmatig verhalen van kinderen die vertellen dat hun ouders onwel werden”, zegt Rode Kruis-directeur Marieke van Schaik. „Ze wisten niet wat ze moesten doen. Dat wil je natuurlijk voorkomen en dat kan met dit soort lessen.”

Tijdens de cursus leren scholieren onder andere hoe ze een AED (een Automatische Externe Defibrillator) moeten gebruiken bij een hartstilstand, wat ze moeten doen als iemand een brandwond of een ernstige bloeding heeft, hoe ze een herseninfarct kunnen herkennen en wat ze moeten doen bij een epileptische aanval.

Leenstra heeft al op meerdere middelbare scholen cursus gegeven aan scholieren. „Leerlingen krijgen er meer zelfvertrouwen van. Als je weet wat je moet doen als iemand voor je op straat in elkaar zakt, dan geeft dat rust.”

Gymzaal

De organisaties zijn juist op dit moment met een petitie gestart omdat de overheid dit jaar besluit welke kennis- en vaardigheden er in het basis- en voortgezet onderwijs behandeld moeten worden. De handtekeningenactie is een burgerinitiatief: als er 40.000 handtekeningen komen, moet de Tweede Kamer over het voorstel praten.

Het plan om EHBO-les verplicht te maken, kost zo’n 6 miljoen euro, heeft Schok & Pomp berekend. Mocht het zover komen dat de politiek dit onderwijs op scholen wil subsidiëren, dan krijgen de leerkrachten de EHBO-cursus niet op hun bordje. „Zij zijn al druk genoeg”, zegt Leenstra. „Er zijn genoeg artsen, verpleegkundigen, coassistenten en instructeurs beschikbaar die zulke trainingen kunnen geven. Het enige dat wij van scholen vragen, is een paar uur tijd en een gymzaal.”