Het ministerie van Verkeer en Waterstaat (V&W) wil automobilisten die zich aan de verkeersregels houden, gaan belonen. Bestuurders die zich niet schuldig maken aan bumperkleven of te hard rijden, kunnen punten sparen. De winnaar krijgt een prijs.Het gaat vooralsnog om een proef van zes maanden die in oktober van start moet gaan. Zestig chauffeurs krijgen een kastje in hun auto dat de snelheid meet en de afstand tot de voorligger. Indien de resultaten positief zijn, kan de proef een vervolg krijgen.

Het oogmerk van het ministerie is het rijgedrag van automobilisten positief te beïnvloeden. In plaats van een bekeuring bij een overtreding, krijgt de oplettende bestuurder een schouderklopje. De gedachte erachter is dat het belonen van gewenst gedrag meer effect sorteert dan het bestraffen van ongewenst gedrag.

De twee verkeersovertredingen waartegen de overheid ten strijde trekt, behoren tot de toptien van ergernissen. Fatsoenlijke weggebruikers schrikken geregeld van snelheidsmaniakken die tamelijk onverwacht uit de verte opduiken en in een mum van tijd op enkele decimeters van de achterbumper zitten. Met hun kleverig gedrag proberen ze medeweggebruikers van de weg te blazen.

Deze hardrijders laten zich niet weerhouden van hun onverantwoord gedrag door waarschuwings- of verbodsborden. Ook een bonusregeling zal nauwelijks invloed op hen hebben. Alleen een strikte controle met forse geldboetes of andere strafmaatregelen schrikt hen af.

In de achterliggende jaren hebben politie en justitie zich toegelegd op intensivering van de snelheidscontroles. Dat heeft resultaat gehad. De daling van het aantal ernstige verkeersongevallen in de laatste jaren houdt daar duidelijk verband mee.

Maar nog steeds is de pakkans zo gering dat hardrijders het gaspedaal ver blijven indrukken. Wanneer V&W het hardrijden verder wil terugdringen, zal het dat eerder bereiken met verscherping van het toezicht dan met beloning van braaf rijgedrag.

Mocht de proef slagen, dan valt nog te betwijfelen of het inbouwen van een registratiekastje bij alle auto’s een verantwoorde investering is. Zo’n operatie vergt enorme bedragen die waarschijnlijk adequater besteed kunnen worden aan het bestrijden van files en verbetering van verkeerstoezicht.

Voornaamste bezwaar tegen het plan is de gedachte waaruit het voortkomt. Bonussen en prijzen worden in het algemeen uitgereikt als mensen bovenmatig presteren. Daarvan is geen sprake als zij zich houden aan de verkeersregels.

Het is volstrekt normaal de wetten te gehoorzamen. Tenzij een samenleving zo verworden is dat wetteloosheid ’gewoon’ en maatschappelijk geaccepteerd is.

Toegegeven, de snelwegen lijken soms op een asfaltjungle waar het recht van de sterkste heerst. Maar het is veelzeggend als de overheid zich daar min of meer bij neerlegt door prijzen toe te kennen aan mensen die zich aan de regels houden. Dat kan niet. Wanneer kinderen zoet zijn, krijgen ze een snoepje. Van volwassenen mag verwacht worden dat ze zich zonder beloning voegen naar de regels.