De Friese dierenarts Johannes Plet komt begin vorige eeuw vaak bij boeren. Een derde van hen kampt in die tijd met rundertuberculose. Koeien geven minder melk of sterven aan de ziekte. Geregeld slaat de bacterie via de melk over naar het gezin van een boer. In zogeheten tbc-huisjes op het erf liggen zieke kinderen soms maandenlang te kuren.

Om hun kinderen en dieren te beschermen willen Friese boeren hun veestapel vrij maken van tuberculose. Mede op aandringen van Plet richten ze de eerste gezondheidsdienst voor vee op, die de nodige laboratoriumtesten uitvoert. Later komen ook in andere provincies gezondheidsdiensten.

Bijzondere opdracht

In 1949 krijgt de Drentse dienst een bijzondere opdracht. Het Amerikaanse bezettingsleger in Duitsland heeft 60.000 liter melk per dag nodig en vraagt of een aaneengesloten gebied in Drenthe die melk kan leveren, maar dan wel tbc-vrij. Zuivelcoöperatie DOMO en de gezondheidsdienst nemen de handschoen op.

De Nederlandse gezondheidsdiensten, die in 1995 fuseren tot de huidige GD, pakken met preventieprogramma’s steeds meer dierziekten aan. Enkele bekende ziekten zijn abortus bang (een infectie die leidt tot miskramen en ook voor mensen gevaarlijk is) en mond- en klauwzeer bij koeien, salmonella bij kippen, de ziekte van Aujeszky bij varkens en Q-koorts bij geiten. In 2011 was het de GD die het toen nog onbekende Schmallenbergvirus, dat bij herkauwers leidt tot misvormde of dode jongen, opspoorde.

Laboratorium

De GD is tegenwoordig „de regisseur van diergezondheid in Nederland”, schrijven de directieleden Ynte Schukken en Kris van Malderen in het jubileummagazine. De organisatie beschikt in Deventer over een modern laboratorium waar jaarlijks 4,6 miljoen testen worden uitgevoerd, voor vee, paarden en gezelschapsdieren. De GD telt 500 medewerkers en had in 2018 een omzet van 60 miljoen euro.