Marathon in Orgelpark rond project voltooid Orgelbüchlein
In het Orgelpark in Amsterdam vindt op zaterdag 18 mei een marathon plaats rond het zogenoemde Orgelbüchlein Project van de Britse organist William Whitehead.
Het gaat om een project waarin het Orgelbüchlein (BWV 599-644) van Johann Sebastian Bach centraal staat. Bach begon rond 1713 met dit orgelboekje: een verzameling korte koraalvoorspelen (hooguit vijf minuten) bij lutherse kerkliederen. Hij nam een stapel muziekpapier en schreef op elk blad de titel van het kerklied waarvan hij een bewerking wilde maken. Uiteindelijk componeerde hij echter slechts 46 van de 164 geplande bewerkingen. De overige 118 bladzijden bleven blanco. Waarom Bach stopte met het boekje, is niet bekend.
„Die werkwijze was typerend voor Bach. Hij maakte een duidelijke planning en schreef de titels vooraf op”, aldus William Whitehead (1970). De Britse organist-componist nam in 2006 het initiatief tot de voltooiing van het Orgelbüchlein.
Whitehead vroeg meer dan honderd componisten van over de hele wereld een bijdrage te leveren aan zijn Orgelbüchlein Project. Onder hen zijn ook Nederlandse componisten. Louis Andriessen schreef de bewerking voor ”Machs mit mir, Gott, nach deiner Güt”. Ad Wammes bewerkte ”Christ, der du bist der helle Tag”. Hayo Boerema tekende voor ”Mitten wir im Leben sind”. Dick Koomans bewerkte ”Werde munter, mein Gemüte”.
Van de inmiddels overleden organist Piet Kee is een bewerking van het pinksterlied ”Komm, Heiliger Geist, erfüll die Herzen deiner Gläubigen” opgenomen. De eveneens overleden Jacques van Oortmerssen schreef een compositie bij ”Nun ruhen alle Wälder”.
Onder de buitenlandse organisten zijn bekende namen als Guy Bovet, Thierry Escaich, Lionel Rogg, Franz Josef Stoiber, Naji Hakim, David Briggs, James O’ Donnell, Joris Verdin en Thomas Ospital.
Whitehead wilde dat de hedendaagse componisten een eigen stempel zouden drukken op de bestaande Duitse melodieën. „Het is een hedendaagse kijk op oude muziek geworden, een staalkaart van de stijlen die je tegenwoordig in gecomponeerde muziek kunt tegenkomen”, aldus Whitehead. „Daar zitten sterk verschillende stijlen tussen. Minimal music, atonale muziek, zelfs jazz en reggae.”
Uitvoering
Tijdens een marathon op 18 mei wordt het complete Orgelbüchlein –zowel de bewerkingen van Bach als de nieuwe composities– in drie concerten (12.00 uur, 16.00 uur en 20.15 uur) uitgevoerd. De concerten duren tweeënhalf tot drieënhalf uur, inclusief een pauze. In totaal klinkt er ruim zeven uur muziek.
Whitehead zelf is een van degenen die de première gaan verzorgen. Hij bespeelt vooral het Verschuerenorgel in het Orgelpark. De jonge Nederlandse organist Laurens de Man neemt veertig composities voor zijn rekening. Hij laat zich vooral vanaf het nieuwe Utopa Barokorgel horen. De andere uitvoerders zijn de Engelse organisten Tom Bell en John Scott Whiteley. In totaal komen vier orgels van het Orgelpark tot klinken.
Meer informatie: www.orgelbuechlein.co.uk en www.orgelpark.nl