Ook Europa moet vredesplan Trump een kans geven
Het waren bepaald niet de minste namen. Massimo d’Alema, Guy Verhofstadt, Carl Bildt. Voormalige premiers van respectievelijk Italië, België en Zweden. Maar ook Willy Claes en Javier Solana, voorheen baas van de NAVO. In totaal zetten 25 Europese hoogwaardigheidsbekleders met allure dit weekeinde hun handtekening onder een open brief aan EU-buitenlandchef Federica Mogherini. Het Britse dagblad The Guardian kreeg het epistel toegestuurd.
De strekking van het schrijven: Europa moet het vredesplan van president Donald Trump voor het Midden-Oosten verwerpen. Het Amerikaanse regeringsbeleid ten aanzien van Israël en de Palestijnen is eenzijdig en moet krachtig worden veroordeeld. Elk plan dat niet voorziet in een tweestatenoplossing moet de EU op voorhand verwerpen, is de boodschap.
Washington is de weg kwijt, vinden de opstellers van de open brief. „Ongelukkigerwijs is de huidige Amerikaanse regering afgestapt van een beleid van jaren”, aldus het schrijven. Onverschilligheid over de uitbreiding van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, het verhuizen van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem en het stopzetten van financiële hulp aan de Palestijnen, vormen daar een duidelijk bewijs van.
En dus is het langverwachte vredesplan van Trump voor Israël en de Palestijnen bij voorbaat tot mislukken gedoemd en geen Europese steun waard, vinden de auteurs. De voorstellen zouden immers niet in de oprichting van een Palestijnse staat voorzien en hooguit een vergaande autonomie behelzen. Soevereiniteit is niet aan de orde.
Het is op zijn minst opmerkelijk dat deze Europese oud-leiders kennelijk al van de details van het plan op de hoogte zijn. De voorstellen zijn nog niet gepresenteerd. Waarschijnlijk gebeurt dat pas na de vorming van een nieuwe Israëlische regering. Politiek gezien wel zo logisch, met de Israëlische parlementsverkiezingen van 9 april nog maar net achter de rug en coalitiebesprekingen die nog in volle gang zijn.
Nog opmerkelijker is dat zij op voorhand het zwaarst mogelijke diplomatieke voorschot nemen: verwerping van het plan, nog vóór het op tafel ligt. Dat sluit elke onderhandeling bij voorbaat uit.
Daarmee scharen deze Europeanen zich aan de zijde van de Palestijnen, die al eerder hebben verklaard dat zij niets in het plan zien en Amerika niet langer als betrouwbare bemiddelaar in het vredesproces beschouwen.
En toen? Europa heeft nog nooit laten zien dat het in staat is een duurzame oplossing voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen te bieden. Iedere diplomaat weet dat de steun van de Verenigde Staten daarvoor onontbeerlijk is. Het plan van Trump vormt in elk geval een basis om weer te gaan praten. Zelfs daar heeft het de afgelopen jaren volledig aan ontbroken. Ook Europa moet dat gesprek een kans geven.
