Hij promoveerde vorige week vrijdag –cum laude– in Kampen op het proefschrift ”God Hidden and Revealed. A Reformed and an Eastern Orthodox Perspective”. Hij vergelijkt de gereformeerde theoloog Herman Bavinck met de oosters-orthodoxe theoloog John Meyendorff. Bintsarovskyi (1980) studeerde aan het Evangelisch-Gereformeerd Seminarie van Oekraïne in Kiev en woont sinds drie jaar in Kampen, waar hij lid is van de vrijgemaakt gereformeerde Eudokiakerk.

Onuitputtelijk

Volgens Bintsarovskyi gaan zowel Bavinck als Meyendorff ervan uit dat er altijd iets achter de openbaring van God verborgen blijft. „De rijkdom van Gods wezen is onuitputtelijk. Het verschil tussen Bavinck en Meyendorff is dat Bavinck, ondanks zijn aanname van de onkenbaarheid van het wezen van God, toch de overeenkomst tussen God in Zijn openbaring en God zoals Hij in Zichzelf is, benadrukt. Maar God is tegelijkertijd ook volgens Bavinck veel meer dan Hij van Zichzelf heeft geopenbaard. We kennen God alleen naar de mate waarin het schepsel het goddelijke kan vatten. Bavinck gaat meer dan Meyendorff uit van onze totale afhankelijkheid van Gods openbaring.”

Christenen worden er voortdurend aan herinnerd dat de eigenschappen die ze aan God toekennen, gebaseerd zijn op de werkelijkheden in de schepping, aldus Bintsarovskyi. „God overstijgt al de namen en eigenschappen die wij aan Hem toekennen. Gods wezen is een overvloed aan leven in plaats van een leeg begrip, een soort eeuwige stilte. Ik denk dat een dergelijke benadering Gods mysterie niet in gevaar brengt, maar juist respecteert en God meer concreet maakt.”

Bavinck besteedt veel aandacht aan Gods algemene openbaring, zoals in de natuur en de geschiedenis. Bintsarovskyi: „Maar hoewel Bavinck redeneert dat de algemene openbaring zeker nuttig is voor ongelovigen –bijvoorbeeld om hen van zonden te bewaren– denkt hij niet dat zij enige kennis van God kunnen ontvangen op basis van de algemene openbaring alleen. Slechts door het geloof is God te kennen. Meyendorff spreekt zelden over de natuurlijke kennis van God. Voor hem is echte kennis van God mystiek van aard, op ervaring gebaseerd. Zij overstijgt alle natuurlijke kennis van de rede en zintuigelijke waarneming.”

Bavinck als Meyendorff geloofden allebei dat een helder inzicht in Gods mysterie belangrijk is voor het christelijk getuigenis in de hedendaagse wereld, aldus Bintsarovskyi. „Beide theologen geloofden dat het gesprek tussen christenen en seculiere mensen gehinderd wordt door primitieve beelden van God, zoals dat van een oude man met een lange grijze baard die zit op een troon in de hemel. Het christelijk geloof verkondigt een God Die dergelijke primitieve associaties oneindig overstijgt. Wanneer we God waarlijk kennen, beseffen wij ook Zijn ondoorgrondelijkheid.”

Opmars

De Oosters-Orthodoxe Kerk is in het Westen bezig met een opmars, constateert Bintsarovskyi. Volgens hem voelen veel mensen zich aangetrokken tot deze kerk vanwege haar ouderdom. Ze staat dicht bij de Vroege Kerk. „Verder imponeert de rijkdom van de orthodoxe liturgie. De Orthodoxe Kerk benadrukt de rol van de zintuigen, en dat spreekt aan in de huidige cultuur.”

De orthodoxie is ook een goede optie voor hen die een afkeer hebben van sommige leerstukken van de Rooms-Katholieke Kerk, zoals het universele primaat van de paus. „Ook de gedachte van de Oosters-Orthodoxe Kerk dat de mens door de komst van Christus wordt vergoddelijkt en aan de sterfelijkheid ontrukt, spreekt mensen aan.”