Kleding is een direct gevolg van de zondeval. God schiep ons naakt. Onze naaktheid belemmerde ons in de omgang met Hem en elkaar niet. De eerste kledingstukken hebben wij gemaakt. We schaamden ons. We schaamden ons voor de ander. En voor God. Door de ander schaamden we ons ook voor onszelf.

Ons schaamtegevoel is sindsdien een reactie op de nabijheid van de ander en van God. Voor beiden, onze naaste en God, verbergen we ons. Naast schaamte ervaren we ook schuld en angst, wanneer God in ons leven komt. Deze gevoelens drijven ons bij Hem en de ander vandaan. Toch is ons schaamtegevoel ook een wonder van Gods genade. Wat als we ons nergens meer voor schamen?

Adam en Eva kleden zichzelf. Zó proberen ze om te gaan met hun schaamtegevoel voor elkaar en hun schuldgevoelens ten opzichte van God. Ze kleden zichzelf om de ander op afstand te houden. Ook willen ze zich voor God verbergen. Hun kleding maakt zichtbaar hoe ze kijken naar de ander (schaamte en verwijt), naar God (schuld en verwijt) en indirect naar zichzelf (egoïsme en zelfrechtvaardiging. Deze drieslag is fundamenteel voor een Bijbelse bezinning op het thema kleding. Ons Godsbeeld, ons beeld van onze naaste en ons zelfbeeld hangen samen met onze kledingkeus.

God heeft voor drie dingen gezorgd, voordat Hij ons uit het paradijs heeft gezet. Allereerst blijft Hij ons voeden – ook al moet Adam voortaan in het zweet van zijn aangezicht voor zijn eten werken. In de tweede plaats schenkt God ons Zijn beloftewoord (Gen 3:15). Ten slotte kleedt God ons. Daarvoor komen Adam en Eva opnieuw naakt voor God te staan. Ze mogen voor God blijven staan, ondanks hun schaamte en schuld! God bekleedt hen. Deze uitdrukking wordt in de Bijbel altijd gebruikt voor een meerdere die een mindere kleedt. God eert Adam niet om wat hij heeft gedaan. Wel om wie hij nog steeds is gebleven. Hij is mens, geschapen naar Gods beeld. God kleedt Zijn schepsel om verstoorde verhoudingen te normaliseren.

Veilig

Met Gods kleding vluchten Adam en Eva niet meer voor God weg. Vanaf nu zijn ze in staat om tot God te naderen. Ook zijn Adam en Eva met Gods kleding in staat om samen te leven. Ten slotte beschermt Gods kleding onze schaamte. Kleding beschermt ons, zodat we ons veilig weten bij de ander en zodat de ander zich veilig voelt bij ons.

Ons zelfbeeld en ons beeld van onze naaste bepalen waar we met onze kleding de grens trekken. Overschrijdt iemand ongevraagd met zijn ogen of handen onze grenzen, dan ervaren we onveiligheid. Omgekeerd kan de ander zich bij ons onveilig voelen door de grens die wij met ons kleding trekken.

Gods beloftewoord is onlosmakelijk verbonden met onze kleding. Hij wil over ons leven regeren. We ervaren schaamte en schuld wanneer God ons door Zijn Woord veroordeelt en verbrijzelt. Deze gevoelens neemt God niet weg wanneer Hij ons door het Evangelie vrijspreekt en vertroost. Wel maakt Hij die dienstbaar aan de omgang met Hem en onze naaste. Op dat moment verdiept Gods Geest onze schuldgevoelens tot ootmoed en verandert onze schaamte in eerbied voor God en respect voor onze naaste. Ons beeld van Hem, van onze naaste en van onszelf is grondig veranderd. Om die reden is een christen herkenbaar aan zijn kleding.

In onze westerse cultuur is het Godsbesef bijna weggevaagd. Vandaag kijken we met andere ogen naar onze naaste en naar onszelf. Het uitgangspunt in onze cultuur is: ik. IK ben. Wie IK ben wil ik laten zien. Pas daarna bepaal ik hoe de ander mij mag zien. Verschillende factoren bepalen ons zelfbeeld. Zonder volledig te zijn, som ik een paar kernwoorden op: autonomie („Ik bepaal wat ik wil”), hedonisme („Ik geniet, dus ik besta”) en een losgeslagen seksueel moraal („Liefde heeft geen moraal”).

Christen-zijn

Een christen wil in zijn tijd met zijn kledingstijl zijn identiteit vormgeven. Ook vandaag. Naast culturele invloeden stempelen drie Bijbelse grondlijnen zijn identiteit: zijn beeld van God, zijn beeld van zijn naaste en zijn zelfbeeld. Dit heeft gevolgen voor onze kleding. Het Bijbelse spreken over het verschil tussen man en vrouw maakt een christen of christin in 2019 door kleding zichtbaar. Een christen wil dat de ander bij hem veilig is, en hij bij de ander. Zijn kledingstijl creëert en bewaart deze veiligheid. Om die reden kleedt een christen zich niet uitdagend.

Een christen verlangt ernaar God te ontmoeten, ondanks zijn gevoelens van schaamte en schuld jegens Hem. Deze gevoelens belijdt hij wanneer God hem bekleedt met de klederen des heils en Hij hem de mantel der gerechtigheid omdoet (Jes 61:10). Wat een genade!

Gave

„Kleding is een gave van God. Hij trekt de grenzen van wat wel of niet kan. Binnen die grenzen is verrassend genoeg veel ruimte voor jouw smaak en kledingkeus”, schrijft ds. C. P. de Boer uit Sliedrecht in zijn boek ”Kleren maken de m/v”. In dit artikel zoomt hij in op de vraag waarom wij kleding dragen.