Spektakel, verbinding en black-out tijdens slotdebat
Het NOS-slotdebat aan de vooravond van de Provinciale Statenverkiezingen met de dertien fractievoorzitters in de Tweede Kamer levert zo nu dan aardig spektakel op. Maar de partijen zoeken ook naar verbinding.
Wilders haalde aan het begin van dit debat opnieuw uit naar de traditionele regeringspartijen. Die zouden door hun immigratiebeleid verantwoordelijk zijn voor het drama in Utrecht. Baudet viel hem daarin bij.
Rutte onderstreepte - net als enkele andere partijleiders - zijn respect voor het „professionele optreden” van de hulpverleners in Utrecht. GroenLinks-leider Jesse Klaver noemde het „goed dat we hier staan” na de gebeurtenissen van maandag. Volgens SP-leider Lilian Marijnissen laat dat zien dat „democratie niet buigt voor terreur”.
PVV-voorman Wilders en FVD’er Baudet jagen hun collega’s reeds bij het eerste statement over de schietpartij in Utrecht in de gordijnen. De twee populisten wijzen er –tegen de gemaakte afspraken– op dat de regeringspartijen verantwoordelijk zijn voor de schietpartij vanwege de massa-immigratie. „Onaanvaardbaar”, zo oordeelt VVD-voorman Rutte.
Over het algemeen zoeken de fractievoorzitters van de traditionele partijen naar verbinding met elkaar. GroenLinks-voorman Klaver steekt rechtstreeks de hand uit naar D66: „Ik zoek de overeenkomst met D66.” Volgens Klaver zit Nederland te wachten op progressieve samenwerking.
CDA-fractievoorzitter Buma probeert SP-fractievoorzitter Marijnissen te paaien. Naar de mening van Buma breekt 45 jaar na de oprichting van de SP de tijd aan dat de partij verantwoordelijkheid neemt. Ook Rutte en Asscher (PvdA) zoeken naar verbinding.
In het debat met Asscher krijgt Rutte een black-out. Een voorbeeld ontschiet hem. Onder gelach van de aanwezigen roept Rutte om hulp van zijn politiek assistent Carolien Hermans. Na afloop gebruikt Rutte in eerste instantie tegenover de NOS straattaal over zijn misser, maar tegenover RTL herpakt hij zich: „Het blijft mensenwerk. Hier kun je ’s nachts badend in het zweet van wakker worden.” Uiteindelijk neemt niemand Rutte zijn misser kwalijk. De premier heeft nooit dit soort momenten en hij was de afgelopen dagen erg druk met de schietpartij in Utrecht.
Het enige moment dat het echt knettert is als Wilders zelf de D66’er Jetten uitdaagt met de stelling dat de islam niet bij Nederland hoort.
De verruwing in de politiek is ook het thema waarmee Van der Staaij (SGP) DENK-leider Kuzu uitdaagt. De SGP’er probeert Kuzu over te halen om een eind te maken aan filmpjes waarin DENK collega’s in de Kamer intimideert. Kuzu kaatst de bal hard terug. Hij wijst op de balk in het eigen oog van de SGP’er. Van de Staaij ondertekent de Nashville-verklaring, behandelt mannen en vrouwen niet gelijk en verbindt in een advertentie de islam met terreur.
Van der Staaij verwijt Kuzu dat hij weer hetzelfde doet: „Zo kennen we DENK weer.” De SGP’er wijst erop dat de advertentie met de bom na protesten is ingetrokken. Hij krijgt de lachers op zijn hand met zijn reactie op het verwijt dat de SGP vrouwen niet gelijk behandelt: „Het optreden van de DENK-mannen heeft bij mij het verlangen naar vrouwen in de politiek aangewakkerd.”