De scriba van de PKN sprak dinsdagavond in de Opstandingskerk in Houten over de verbondenheid van zijn kerk met Israël. De bijeenkomst was georganiseerd door de commissie voor kerk en Israël van de protestantse gemeente Houten.

Met de polarisatie rond Israël bedoelde dr. De Reuver drie dingen. Die polarisatie betreft volgens hem vaak de politiek en de staat Israël. Daarnaast is er antisemitisme. Ten slotte gaat het om de theologische duiding. Sommige kerkleden staan pal achter Israël, andere mensen zijn juist voor de Palestijnen en tegen Israël. „Deze groepen praten bijna niet met elkaar.”

Beslissend

Later noemde dr. De Reuver ook het manifest van het schrijverscollectief Relivant, dat vorig jaar de aparte plaats van Israël in de kerkorde ter discussie wilde stellen. Ds. J. G. Offringa, betrokken bij de predikantengroep Op Goed Gerucht, pleitte er toen voor om de zinsnede dat de PKN „onopgeefbaar verbonden” is met Israël te schrappen uit de kerkorde.

Het is uniek in de wereld dat de naam Israël al in het eerste lid van het eerste artikel van een kerkorde ter sprake komt, zei ds. B. Wallet, medeopsteller van de kerkorde. Hij merkte op dat de term „onopgeefbaar verbonden” in 1979 voor het eerst werd opgenomen in de kerkorde van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Later kwam deze bewoording in de kerkorde van de PKN terecht.

Ds. Wallet benadrukte dat hij helemaal achter die formulering staat. „Het opnemen van Israël in de kerkorde betekent dat dit beslissend is voor de kerk. De kerk kan geen kerk zijn zonder Israël.”

Dr. De Reuver vindt het goed om met Op Goed Gerucht te spreken over „onopgeefbaar verbonden”, maar dan intern en op het grondvlak. Hij heeft geen signalen dat de synode de kerkorde wil wijzigen. „Het moderamen zal er niet over beginnen.”

De bewuste uitdrukking is volgens hem „diep verankerd in de kerkorde en het kerk-zijn. De verbondenheid met Israël betekent verbondenheid met het volk en niet direct met de staat.” Het land hoort er wel bij: „Bij toenemend antisemitisme is het wezenlijk dat er een staat is voor de Joden. Als het hun in een bepaald land te heet onder de voeten wordt, kunnen ze ergens heen.”

Internetcursus

In de relatie met Israël zijn er nog twee lijnen, aldus de scriba: de diaconale roeping om nood te lenigen en de spanningsvolle oecumenische relatie met Palestijnse christenen. „We moeten het gesprek met Palestijnse christenen over Israël en met Joden over Palestijnse christenen blijven voeren.”

Overleg en bewustwording vormen volgens dr. De Reuver de juiste weg. Het overleg met Joodse organisaties vindt al plaats. Hij gaat proberen dit bekender te maken. Bewustwording krijgt onder meer vorm in De Uitdaging, een internetcursus voor geïnteresseerde gemeenteleden. In een aanbeveling stelt dr. De Reuver dat het gesprek tussen christenen en het „levende Jodendom” onmisbaar is voor hun zelfverstaan.