„Verkeerde deur”, lacht Sven Meijer, adviseur van de Provinciale Staten van Zeeland. De grootste deur aan het Abdijplein in Middelburg leidt niet naar de vergaderzaal van het provincieparlement. Een klein deurtje in de hoek van het plein doet dienst als toegang naar de Statenzaal.

De Zeeuwen staan, een kwartier voor aanvang van de vergadering, gezellig met elkaar te keuvelen. Een SGP’er met een ambtenaar, een PVV’er met een SP’er; iedereen lijkt goed met elkaar overweg te kunnen.

Handen

Zeeland maakt zich op voor de Provinciale Statenverkiezingen van 20 maart. Het is de laatste vergadering voor de stembusgang. Politici, bestuurders, ambtenaren en een enkele journalist drentelen zo’n vijf minuten voor de start van de vergadering naar de zaal. Alle aanwezigen geven elkaar een hand alvorens hun plek in te nemen.

De perstribune, weggestopt aan de zijkant van het politieke strijdtoneel, blijkt voor Statenleden een populaire plaats om handen te komen schudden. Vooral de journalist van de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC), Ernst Jan Rozendaal, kent de politici goed. Bestuurders van de provincie, ook wel gedeputeerden genoemd, Harry van der Maas (SGP) en Jo-Annes de Bat (CDA) praten even bij met de verslaggever. Ook de techniekman van Omroep Zeeland drukt de nodige handen. „Ik ken de Statenleden allemaal, maar ik heb geen idee of ze mij ook kennen. Ze doen in ieder geval alsof.”

Slaap

De omroep zendt de vergaderingen van de Provinciale Staten, die eens per maand worden gehouden, live uit. Hoeveel mensen ernaar kijken? „Geen idee. Maar ik kan me niet voorstellen dat mensen hier een hele dag naar kijken”, aldus de technicus.

Tussen de 80 en 250 kijkers, schat adviseur Meijer. „Vooral ambtenaren die betrokken zijn bij een agendapunt. Weinig burgers.”

Een bel, klinkend als een orgeltoon, wijst de aanwezigen op de start van de vergadering. „Pas op dat je niet in slaap valt”, geeft de PZC-journalist als laatste advies. Han Polman, commissaris van de Koning en voorzitter van de Provinciale Staten, opent met een hamerslag de vergadering.

„De gebruikelijke snack om halfvijf kan vandaag een afrondende snack zijn”, geeft Polman de aanwezigen mee. „De spreektijden hoeven niet helemaal gebruikt te worden.” De bijeenkomst staat gepland tot zeven uur in de avond.

Drie partijen hebben evenveel zetels in de Zeeuwse Staten. CDA, SGP en VVD zijn ieder goed voor zes zetels. Samen met Partij van de Arbeid, die vier zetels heeft, vormen ze het bestuur van de provincie. De zeventien oppositieleden zijn van de SP (4), PVV (4), D66 (3), ChristenUnie (2), Zeeland Lokaal (1), Partij voor Zeeland (1), 50PLUS (1) en GroenLinks (1).

Dat de aanwezigheid van veel partijen in de Staten niet leidt tot uiteenlopende opvattingen, wordt al snel duidelijk. Pas na een uur vergaderen komt een eerste meningsverschil naar voren. Een vast te stellen milieuprogramma had wel wat ambitieuzer gemogen van SP en GroenLinks. Gedeputeerde De Reu (PvdA) weet de boel snel te sussen: „Ik geef u gelijk, maar het lijkt ons verstandig de landelijke ontwikkelingen rondom het klimaatakkoord af te wachten.” De oppositieleden knikken begrijpend.

Spelletjes

Het gaat er ontspannen aan toe, deze vergaderdag. Weinig discussie, partijen vallen elkaar bij en prijzen Gedeputeerde Staten. De Statenleden lijken weinig last te hebben van de drang om zich te profileren of politieke spelletjes te spelen. Ze richten zich vooral op goed bestuur van de provincie; partijbelangen zijn ondergeschikt. Wellicht is dat ook de oorzaak van het stoffige imago van de provinciale politiek.

Over ruim anderhalve week bepaalt de kiezer wie de komende jaren de Statenzetels bezet mag houden. Nog net voor deze stemronde besluit Provinciale Staten om de toltarieven voor de Westerscheldetunnel te verlagen. Een verkiezingsstunt? „Waarschijnlijk wordt dit nu snel voor de verkiezingen geregeld. Maar dat vind ik niet erg”, lokt Ton Veraart (D66) zijn collega Harold van der Velde (SGP) uit. „Ik ben echt niet met de verkiezingen bezig, echt niet”, roept de jonge SGP’er door de zaal. Hoongelach treft zijn deel. „Het is natuurlijk wel een beetje zo”, bromt de PZC-journalist half binnensmonds.

Om kwart voor één is het tijd voor de lunch. Voorzitter Polman schorst de vergadering voor maar liefst anderhalf uur. „Dat is al heel lang zo, de lange lunch is echt heilig”, deelt de PZC-journalist mee. Elke fractie heeft zo zijn eigen stekje in Middelburg om te eten. „Ik heb weleens uitgezocht waar de partijen eten. Toen bleek dat rechtse partijen de wat duurdere eetgelegenheden opzoeken en de linkse wat goedkopere.” Han Polman, de commissaris van de Koning, prikt dit keer een vorkje mee met de vertegenwoordigers van de SGP.

Na de lunch wordt de rest van de agenda snel afgewerkt. Er wordt nog een laatste document besproken, wat losse vragen gesteld en een commissie ingesteld. Om halfvier vinden de politici het welletjes en wordt de vergadering met een hamerslag gesloten. „We ontmoeten elkaar op de borrel”, nodigt Polman alle aanwezigen uit voor een hapje en drankje in de hal van het provinciehuis.

Taai

„Dit was een gemiddelde vergadering”, blikt SGP’er Harold van de Velde terug. „Het agendapunt over de tol in de Westerscheldetunnel is heel concreet, de andere onderwerpen waren taai.” Op de agenda stond verder het Milieuprogramma voor de periode 2018 tot 2022, een voorstel voor de aanleg van de Roode Vaart in Zevenbergen en de aandelenstrategie van de provincie in drinkwaterbedrijf Evides.

De Statenleden, gedeputeerden en journalisten drinken nog een biertje of sapje met elkaar en nuttigen de beloofde snack. Handen worden gedrukt en binnen drie kwartier zijn de aanwezigen gevlogen. Op naar de verkiezingen.