Na tientallen jaren discussie krijgt Voorthuizen toch een rondweg. Een aannemer is deze maand met het grondwerk begonnen. Onderweg tussen het provinciehuis en zijn woonplaats Elspeet komt Jan Fijan er geregeld langs. „Zoals de langetermijnplannen nu zijn, wordt dit een van de laatste rondwegen die in Gelderland wordt aangelegd. Het gaat de komende jaren bij de provincie nóg meer om wegbeheer dan om wegen aanleggen.”

Fijan is beleidsmedewerker beheer en onderhoud wegen bij de provincie Gelderland. „Twee grote projecten zijn net afgerond. Voorst heeft nu ook een rondweg. In Dieren is de provinciale weg verlaagd in een halfopen tunnelbak. De leefbaarheid in het dorp is daarmee verbeterd, omdat het verkeer van en naar het treinstation nu geen last meer heeft van de provinciale weg en er minder geluidoverlast is.”

Rondwegen hebben ook nadelen, zegt Fijan. „Winkeliers in ’t Harde zeiden: Dan gaat al het verkeer om onze kern heen en zien we niemand meer in onze zaken. De leefbaarheid van een dorp is er ook mee gemoeid. In ’t Harde is er uiteindelijk voor gekozen om de weg door het dorp te optimaliseren en geen rondweg aan te leggen. Het zal altijd maatwerk zijn. Het verkeer neemt zeker nog toe, maar daarom hoeven we nog niet extra asfalt te blijven aanleggen. Tegenwoordig zoomen we meer in op verkeersmanagement.”

Toverwoord

”Slimme mobiliteit” is het toverwoord bij de provincie. „De bestaande infrastructuur kan beter worden benut. Intelligente verkeersregelinstallaties die reageren op het verkeersaanbod, bevorderen de doorstroming. Met gedragsbeïnvloeding proberen we de drukste pieken af te vlakken. We leggen bijvoorbeeld snelle fietsroutes aan om meer woon-werkverkeer op de fiets te krijgen. Met bedrijven bekijken we opties als thuiswerken en samen naar het werk rijden. Reizen op een ander moment of met openbaar vervoer zijn andere alternatieven. Slimme mobiliteit heeft natuurlijk ook alles met klimaatdoelen te maken.”

Gelderland beheert 1150 kilometer aan wegen. „Daarmee zijn we van de provincies de grootste wegbeheerder”, aldus Fijan.

Begroting

Aan beheer en onderhoud van wegen (inclusief bermen, verlichting, bruggen en viaducten) wordt jaarlijks ongeveer 55 miljoen euro besteed, op een begroting van circa 725 miljoen. Veiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid zijn doelen waarnaar wordt gestreefd.

Elk wegtraject is gemiddeld eens in de negen jaar aan een opknapbeurt toe. Fijan: „In het verleden gebeurde het wel dat we eerst asfalt vervingen en een jaar later bleek dat een brug in hetzelfde traject moest worden aangepakt. Op sommige trajecten kwamen we zodoende steeds terug. Daarom hebben we trajectprogrammering ingevoerd. Groot onderhoud wordt gecombineerd met ander wegwerk als bijvoorbeeld de aanleg van een rotonde of een faunatunnel om overlast zoveel mogelijk te beperken.” Voor de leefbaarheid van de omgeving wordt zo mogelijk geluidreducerend asfalt toegepast.

Duurzaamheid speelt ook bij beheer en onderhoud van wegen. „Alle verlichting langs de provinciale wegen wordt versneld vervangen door energiezuinige led-verlichting”, aldus Fijan. „Innovatie kan ook bijdragen aan energiebesparing. Zo wordt al gewerkt met asfalt dat op lagere temperatuur wordt geproduceerd. Dat scheelt veel energie en uitstoot van CO2. We dagen aannemers uit om bij werkzaamheden nog meer te denken aan CO2-beperking en hergebruik. Waar mogelijk bieden we bedrijven ruimte voor een proef met een nieuwe vinding.”

Zorgen voor goede bereikbaarheid

Bereikbaarheid is een belangrijk aandachtspunt voor provincies. Beheer en onderhoud van wegen is daar een onderdeel van.

Als concessieverlener zijn provincies verantwoordelijk voor openbaar vervoer, zoals busverbindingen en regionaal spoor (zoals in Gelderland de Valleilijn tussen Ede-Wageningen en Amersfoort).

„Gelderland is ook verbinder, regievoerder en lobbyist voor andere projecten”, aldus Fijan. „Samen met gemeenten ontwikkelen we plannen voor snelle fietsroutes. Met verschillende partners zetten we ons in om onderwerpen op de agenda’s van het Rijk en andere partijen te krijgen. Denk aan de (financiële) rol bij de doortrekking van de A15 naar de A12 bij Zevenaar, knooppunt Hoevelaken, het knooppunt A1/A30 bij Barneveld en de verbreding van de A1.”