Edwards scoorde prima in de opiniepeilingen, maar deed het minder goed in de voorverkiezingen zelf. Veel Democraten gaven hem in eerste instantie de voorkeur boven Edwards’ collega John Kerry uit Massachusetts. Maar Kerry had een ”presidentiëler” imago en leek volgens velen beter in staat de Republikein Bush in november uit het Witte Huis te verjagen. „Ik had eigenlijk op Edwards willen stemmen. Hij komt energieker en enthousiaster over dan Kerry. Maar ik heb toch op Kerry gestemd, omdat die volgens mij meer kans maakt om Bush in november te verslaan”, aldus de Democrate Nancy McGough uit Providence (Rhode Island).

Edwards’ laagdrempelige optreden is volgens sommige waarnemers te verklaren uit het feit dat hij nog niet zo lang in de Senaat zit als Kerry. „Hoe langer je meeloopt in de Senaat, hoe meer je juridische en procedurele termen gaat gebruiken. Dat zie je duidelijk bij Kerry, die al twintig jaar in de Senaat zit. Edwards is daar aan zijn eerste termijn bezig en kan nog gewoon communiceren met kiezers die geen ervaring hebben met de deftige proceduretaal van de senatoren”, meent politiek analist Ivo Daalder van het Brookings Research Institute in Washington.

John Edwards benadrukt tegenover de kiezers zijn „gewone” komaf als zoon van een fabrieksarbeider. Hij financierde zijn middelbareschoolopleiding en zijn universitaire studie zo veel mogelijk zelf met inkomsten uit allerlei baantjes. Uiteindelijk belandde Edwards op de universiteit van North Carolina, waar hij rechten studeerde. „De belangrijkste reden waarom ik advocaat wil worden, is om mensen te beschermen tegen onrechtvaardigheden”, schreef Edwards op 11-jarige leeftijd in een schoolopstel.

Als advocaat verwierf Edwards de nodige faam als specialist in schadeclaims. Een feit dat hem bijzonder verdacht maakt in Republikeinse ogen, want de Republikeinen willen een eind maken aan de uitgebreide claimcultuur in de VS, niet in de laatste plaats omdat het bedrijfsleven daarvan volgens hen te veel te lijden heeft. John Edwards had weinig politieke ambities, ondanks het feit dat zijn zoon Wade hem herhaaldelijk vroeg wanneer hij zich nu „eindelijk” in de politieke arena zou begeven.

Wade kwam in 1996 om bij een auto-ongeluk. Enkele maanden daarvoor had Edwards’ zoon een artikel geschreven over de noodzaak om te stemmen. „Ik moet iets positiefs doen met zijn dood, anders is dat helemaal zinloos”, zei Edwards later tegenover enkele vrienden. In 1998 stortte hij zich voor het eerst in het politieke gewoel. Doel was het veroveren van een van de twee Senaatszetels (in Washington) van de staat North Carolina. Hij versloeg zijn Republikeinse rivaal Lauch Faircloth in deze overwegend Republikeinse staat. „Dit is mijn antwoord aan Wade”, zei Edwards na zijn overwinning tegen zijn vriend Gary Pearce.

De baptist Edwards en de rooms-katholiek Kerry waren geen grote vrienden in de jaren dat zij samen in de Senaat zaten. Zij stemden in veel gevallen hetzelfde over onderwerpen, maar er ontwikkelde zich geen vriendschap tussen de ”volksjongen” uit North Carolina en en de ”patriciër” uit Massachusetts.

Toen hij eenmaal zeker was van de Democratische kandidatuur, heeft Kerry verschillende potentiële kandidaten overwogen voor het vice-presidentschap. De keuze viel uiteindelijk op Edwards vanwege diens populariteit bij de kiezers, het jeugdige enthousiasme van de 51-jarige senator en het feit dat hij als zuidelijk politicus de weegschaal in verschillende zuidelijke staten mogelijk naar Democratische kant kan laten doorslaan.

„Het is een politiek verstandshuwelijk”, aldus Daalder. Hij wijst erop dat beide politici elkaar tijdens de voorverkiezingen niet spaarden. Analisten zien een positieve factor in Elizabeth Edwards plus haar drie kinderen, die geheel volgens de Amerikaanse traditie ook worden ingezet in de verkiezingscampagne. „Elizabeth is net als haar man een succesvol advocaat, geestig en direct en ze spreekt kiezers makkelijk aan. Veel vrouwen kunnen zich met haar, als hardwerkende moeder van drie kinderen, identificeren. Waarschijnlijk gemakkelijker dan met Teresa Kerry, die over een (geërfd) vermogen beschikt van 500 miljoen dollar. Zulke factoren spelen een rol, maar wij kunnen natuurlijk pas achteraf analyseren welk pakket factoren bij verkiezingen de doorslag geeft”, aldus Daalder.