Dat zei bioboer Bartele Holtrop woensdag bij de opening van de vijfde editie van de Bio-beurs in de Zwolse IJsselhallen. Hij sprak daar de zogeheten boerentroonrede uit, die voor het eerst op de tweedaagse vakbeurs voor de biologische sector werd uitgesproken.

Een voorbeeld van een „domme fout” is volgens Holtrop de aanleg van zonneweides op vruchtbare Nederlandse landbouwgrond om duurzame energie op te wekken. „Ergens anders in de wereld moet dan een stuk natuur gekapt worden om de mensen te voorzien van voedsel”, zei hij.

Niet meer te stoppen

De landbouw is een bijzondere sector, vindt Holtrop die zichzelf profileert met de merknaam Boer Bart. „Wij boeren voorzien de consumenten van voedsel. En ja, dat heeft gevolgen voor de omgeving. Dat kunnen we niet veranderen. Toen de mens overstapte van jagen en verzamelen naar landbouw, is een ontwikkeling op gang gebracht die niet meer is te stoppen.”

Dankzij de voortdurende verbetering van de landbouw en met name de introductie van kunstmest, is de wereldbevolking sterk gegroeid. Maar die groeiende bevolking vraagt tegelijk weer om een nóg hogere voedselproductie.

„De uitdaging is enorm. We moeten een onnatuurlijke hoeveelheid mensen voeden op een natuurlijke manier, waarin alles in balans is. Waarin mensen zich gelukkig voelen in de omgeving, waarin voedsel wordt geproduceerd van een hoge kwaliteit, waarin de natuur en landbouw één zijn geworden en de boer een eerlijk inkomen verdient met een normale werkweek.”

Holtrop, die samen met zijn vrouw Rianne in het Friese Rotstergaast een biologische boerderij met melkkoeien en kippen runt, ervaart op zijn bedrijf dat de natuur meewerkt. „Elke dag zetten we hele kleine stapjes vooruit. Zo zien we dat de bodem rijker wordt, dat de plantengroei beter in balans is. Onze grond kan gemakkelijker een crisis doorstaan. Zo hebben we maar weinig last gehad van de droogte afgelopen zomer.”

Wild

Toch gaan er ook dingen niet goed. Een proef om kalfjes bij de moederkoe te laten opgroeien is „compleet mislukt”, zei Holtrop. „De kalveren groeiden wel op tot prachtige koeien, maar ze waren zo wild geworden dat het gevaarlijk werd om met ze te werken.”

En dan is er nog de economie, die de zoektocht naar „de ideale balans” dwarszit. „We wilden de koeien alleen gras voeren om de kringloop gesloten te maken, maar de melkproductie ging zo sterk omlaag (en daarmee de inkomsten, TR) dat we niet aan onze financiële verplichtingen zouden kunnen voldoen. Daarom voeren we onze koeien nu restproducten bij, zoals tarwegries dat ontstaat bij het maken van broodmeel.”

Makkelijk te beïnvloeden

Holtrop toonde zich ook bezorgd over het feit dat veel mensen geen binding meer hebben met de landbouw. „Ze zijn enorm gemakkelijk te beïnvloeden door negatief bedoelde publiciteit. Veel mensen weten niet meer dat de boerderijen in het landschap zorgen voor hun dagelijkse voedsel.”