Dat er nog veel werk aan de winkel is in Irak, bleek afgelopen Nieuwjaarsdag. Irakese christenen werden onaangenaam verrast door een fatwa –religieus edict– van sjeik Mahdi al-Sumaidaie, grootmoefti van Irak. Hij verklaarde dat het voor moslims verboden is om Nieuwjaar te vieren. Want „deelnemen aan christelijke feesten betekent het accepteren van hun ongeloof.” Niet alleen de Chaldeeuwse kerk, maar ook veel soennitische clerici toonden zich verontwaardigd.

De grootmoefti is echter niet de enige die dit soort standpunten uitdraagt. De invloedrijke sjiitische geestelijke Sayyad Ala al-Mosawi noemde onlangs Kerst en Nieuwjaar „heidense feesten.” De voormalige Irakese christelijke parlementariër Joseph Saliwa noemt deze clerici „een verborgen IS.”

Op basis van onderzoek kwam de Irakese ”Masarat Organization” vorig jaar tot de conclusie dat 42 procent van alle intolerante uitspraken in Irak afkomstig is van islamitische geestelijken. Een gevaarlijke ontwikkeling: deze uitspraken legitimeren het handelen van extremistische milities. Irakese christenen vragen zich angstig af of er voor hen nog wel een toekomst is in hun vaderland. Ze lijken steeds met nieuwe dreigingen te worden geconfronteerd.

Nieuwe IS

Onlangs verschenen in diverse Amerikaanse media berichten over de situatie in de van oudsher christelijke plaatsen Karamles en Bartella. Voor de komst van IS telde Bartella ruim 30.000 christenen. Nadat IS verdwenen was, keerden velen van hen aarzelend terug naar Bartella. Ze ontdekten dat hun stad volledig werd gedomineerd door Shabakmilities. De Shabak zijn sjiitische moslims die deel uitmaken van het gewapende sjiitische ”Volksfront”.

Ongeveer vijftien jaar geleden brachten de Amerikanen zo’n 2000 Shabakfamilies onder in de buurt van Bartella. Na de verdrijving van IS in 2017 hebben zij met hun milities de controle over de stad gekregen.

Volgens vader Benoka, priester in Bartella, versperren leden van Shabakmilities de weg naar zijn kerk. Het godshuis is meerdere keren beschoten.

Leden van de Shabakmilities hebben ook hun opwachting gemaakt in de stad Qaraqosh, waar ze lokale christenen bedreigen. Het doel is volgens vader Benoka om alle christenen uit de regio te verjagen. De priester noemt de Shabak daarom „de nieuwe IS.”

Toen IS nog de Vlakte van Ninevé domineerde, werden hier veel kerken en kloosters verwoest. De bedoeling leek om zichtbare symbolen van het christendom te verwijderen uit de samenleving.

Te koop

Ook nu worden de christenen in Irak geconfronteerd met een verontrustend fenomeen. Overal worden kerkgebouwen te koop aangeboden om deze te veranderen in bijvoorbeeld winkelcentra. Saliwa wijst met een beschuldigende vinger naar „de corruptie van christelijke geestelijken in de hoogste regionen van de kerk”. Volgens hem zijn zij betrokken bij deze „verkoop en vernietiging van kerken in Irak.” Een aantal kerken werd verkocht „en niemand weet waar het geld is gebleven.”

De Irakese regering hult zich in stilzwijgen. Veel christenen vrezen dat met de verkoop van hun kerken de geschiedenis in Irak wordt begraven.