Eén ding is zeker: in Congo, dat enorme land in het midden van Afrika, zouden de resultaten van zo’n onderzoek precies omgekeerd zijn. De politie staat er te boek als door en door corrupt, terwijl de kerk juist als laatste moreel kompas geldt. Fraude, winstbejag en corruptie domineren verder het hele maatschappelijke leven.

Haar krediet heeft de in Congo dominante Rooms-Katholieke Kerk gekregen door het decennialang radicaal op te nemen voor de bevolking. Harde confrontaties met de machthebbers heeft ze daarbij nooit geschuwd. Ze roert zich daarbij ook actief in politieke zaken. Zo zette ze bij de presidentsverkiezingen van zondag 30 december 40.000 waarnemers in om toe te zien op een eerlijk verloop.

Op grond daarvan bekritiseert de kerk nu de officiële uitslagen, die donderdag naar buiten kwamen. Volgens die zou oppositiekandidaat Felix Tshisekedi de stembusgang hebben gewonnen, maar de kerk stelt dat er een andere „overduidelijke winnaar” is.

Dat is naar alle waarschijnlijkheid oppositiekandidaat Martin Fayulu, die volgens ingewijden zelfs meer dan de helft van alle stemmen zou hebben gekregen. Een zege voor hem is bovendien in lijn met eerdere peilingen van de Congo Research Group, die mede door het Franse peilbureau Ipsos zijn uitgevoerd.

Het liefst had de zittende president Joseph Kabila gezien dat oud-minister van Binnenlandse Zaken Emmanuel Shaday het stokje zou overnemen. Die haastte zich dan ook snel na de verkiezingen om zich tot winnaar uit te roepen. Toen duidelijk werd dat die uitslag echt niet zou worden gepruimd, wedde Kabila op Tshisekedi, met wie hij de afgelopen dagen al onderhandelde voor een vreedzame machtswisseling. Tshisekedi zou meer plooibaar zijn dan Fayulu en zo zou Kabila alsnog een vinger in de pap kunnen houden. Macht is kennelijk ook na 16 jaar presidentschap nog moeilijk op te geven. Daarbij komt dat winst voor Fayulu naar alle waarschijnlijkheid betekent dat Kabila en zijn entourage kunnen vrezen voor vervolging om corruptie en andere onregelmatigheden tijdens hun bewind.

Te hopen is dat internationale organen als de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties nu niet zomaar akkoord gaan met de ‘officiële’ uitslagen, luisteren naar de kerk en andere critici en het volk recht zullen doen.

Een kerk is niet in de eerste plaats geroepen om waarnemers te sturen bij verkiezingen. Maar in Congo geeft ze daarmee op bewonderenswaardige wijze invulling aan de oproep van tal van profeten in het Oude Testament: op te komen voor de armen en verdrukten. Mooi als een kerk zo vertrouwen wint en haar boodschap met daden onderstreept.