Inmiddels is de meerderheid van de rechtbanken in Nederland plannen aan het maken om vanaf volgend jaar te gaan experimenteren met uiteenlopende soorten buurtrechters. Voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak Frits Bakker meldt dat in een brief aan minister Sander Dekker (Rechtsbescherming), die ook enthousiast is over het concept. Dekker hoopt dat de proefprojecten leiden tot „nieuwe en verbeterde rechterlijke procedures”, schrijft hij aan de Tweede Kamer.

Tijdens zo’n proef in Noord-Nederland bleek dat onenigheid vaak geschikt kan worden buiten de gewone rechter om. Procedures in de wijk gaan snel en de rechter stelt zich menselijk op.

In Rotterdam en Den Haag gingen na de zomer proeven van start met buurtrechtspraak. In Eindhoven is nu een wijkrechtbank in oprichting waar „de mens achter de rechtszaak centraal staat”. „Zijn er schulden? Is er schoolverzuim? Zijn er huisvestingsproblemen? De ervaring is dat als je de problemen integraal aanpakt, er meer kans op herstel is”, aldus projectleider Mounir El Maach van de rechtbank Oost-Brabant.

De rechter is in de wijkrechtbank meer een soort regisseur, die samen met andere betrokkenen bekijkt hoe mensen bijvoorbeeld met schulden, familieproblemen of werkloosheid geholpen kunnen worden. Daardoor wordt de kans dat iemand opnieuw de fout ingaat kleiner. „Dat is prettig voor de persoon zelf, voor de buurt en voor de hele maatschappij”, concludeert El Maach.