Een school was er al. Er waren winkels. Na de aanleg van een infanterie-schietbaan kwam er ook een christelijk militair tehuis. Alleen een kerkgebouw ontbrak nog. Al had Harskamp tweemaal zo veel inwoners als het naburige Otterlo, daar kerkten de hervormden nog altijd.

Tot 1928. In het voorjaar werd een zogeheten afstandsevangelisatie opgericht en in december kon een bescheiden kerkgebouw in gebruik worden genomen. „Langen tijd is er naar zulk een vergaderplaats uitgezien”, zei ds. L. G. Bolkestein van Otterlo bij de eerstesteenlegging. „En thans heeft de Heere ruimte gemaakt, zoodat we verblijd mogen uitroepen: Rehoboth!”

„Harskamp had nu een echt centrum. Ook in geestelijk opzicht”, zegt J. C. J. Versteeg, voormalig directeur van de plaatselijke basisscholen De Rank en De Zaaier. Hij beschreef de historie van hervormd Harskamp. ”Van buurtschap naar zelfstandige kerkelijke gemeente” is de ondertitel van zijn boek.

Kröller-Müller

De geschiedschrijving begint bij de hervormde gemeente in Otterlo, waartoe inwoners van Harskamp van oudsher behoorden. Bij de verdeling van de ambten werd er vaak wel op gelet dat Harskamp vertegenwoordigd was. Jongeren kregen ook catechisatie in Harskamp. In 1906 bouwde men daarvoor een klein lokaal.

De inspanningen van Harskampers voor een eigen kerkgebouw werden uiteindelijk beloond. Het echtpaar Kröller-Müller, bekend van het museum in nationaal park De Hoge Veluwe, schonk de bouwgrond daarvoor aan de evangelisatie. Dankzij een actie van de ”Vereeniging voor plaatselijke Belangen te Harskamp” kreeg de kerk een uurwerk en een luidklok. In 1937 werd een orgel geplaatst, gebouwd door de firma Koch uit Apeldoorn. Hulppredikers deden het pastoraat.

Verenigingsgebouw

Pas sinds 1963 is de huidige hervormde gemeente zelfstandig. In 1967 werd ds. J. Vroegindeweij de eerste predikant. Hij gaf de aanzet tot de bouw van het verenigingsgebouw ’t Anker, dat begin deze eeuw in twee fasen werd uitgebreid. ’t Anker heeft zalen, een jeugdhonk en een ruimte voor bibliotheek Ruth, die ook in gebruik is bij de hersteld hervormde gemeente. Ds. G. Veldjesgraaf en ds. H. J. Stoutjesdijk dienden na ds. Vroegindeweij de jonge gemeente.

Met de komst van ds. W. Roos ging een groot deel van de gemeente zich verbonden voelen met de stroming van Het Gekrookte Riet. Het organiseren van eigen zendingsdagen leidde tot gespannen verhoudingen met de Gereformeerde Zendingsbond. In 2004 koos een meerderheid van de gemeenteleden voor de Hersteld Hervormde Kerk.

Na ds. Roos kwam ds. C. Stelwagen in 1990 naar Harskamp. In zijn ambtsperiode werd de kerk aan de voorzijde uitgebreid. Later was ds. K. Veldman aan de gemeente verbonden. Ds. J. Lohuis was de eerste predikant van de hervormde gemeente binnen de Protestantse Kerk. Hij werd in 2014 opgevolgd door ds. M. C. Schreur.

Houtsnijwerk

De gemeente telt 212 belijdende leden en 561 doopleden. De kerkzaal heeft zo’n 480 zitplaatsen. Op zondagochtend zijn er gemiddeld 350 kerkgangers.

Een elektronisch instrument heeft inmiddels het orgel vervangen. Psalmborden, knielbak en doopvont zijn versierd met houtsnijwerk van wijlen J. H. Ockerse, zoon van de vroegere hulpprediker H. Ockerse.

„Zijn trouw is de rode draad”

„De geschiedenis van de hervormde gemeente laat veel strubbelingen zien, ook in de aanloop naar de evangelisatie en in de tijd voor de verzelfstandiging”, zegt geschiedschrijver Versteeg. „De rode draad die door mijn boek loopt is de wonderlijke trouw en genade van God, Die Zijn gemeente ook in Harskamp in stand houdt.” Versteeg was onder meer president-kerkvoogd en (na de scheuring in 2004) ouderling-kerkrentmeester. „De prediking is rechtzinnig, de kerkgang is goed.” ”Hervormd Harskamp – van buurtschap naar zelfstandige kerkelijke gemeente” (492 pag.; € 29,50) is vanaf 14 december verkrijgbaar bij ouderling-kerkrentmeester E. J. Versteeg, tel. 0318-456669, e.j.versteeg@solcon.nl.