Deze coalitie vertegenwoordigt 20 van de 31 zetels in de fusiegemeente. Opmerkelijk genoeg maken de SGP en VHL Lokaal, de tweede en derde partij van de nieuwe gemeente, geen deel uit van de beoogde coalitie.

De SGP –vijf zetels– valt buiten de boot vanwege het standpunt over de koopzondag. Vooraf had lijsttrekker Arie Keppel al laten weten dat dit onderwerp voor zijn partij een breekpunt kan zijn.

Omdat De Regt voorzag dat dit onderwerp zich tot splijtzwam kan ontwikkelen en zo de stabiliteit van de nieuwe coalitie in gevaar kan brengen, besprak hij dit onderwerp al vroeg. De informateur daagde het CDA als grootste fractie uit om over dit onderwerp met een voorstel te komen.

Daarop stelde het CDA voor om tijdens de Provinciale Statenverkiezingen in maart een referendum te houden over de zondagopenstelling. Voor een bindende uitkomst zou een minimale opkomst van 33 procent nodig zijn, evenals een tweederdemeerderheid per kern voor het plan om winkels op zondag te openen.

Het voorstel was voor de SGP „heel teleurstellend”, zegt voorman Arie Keppel. De partij deed zelf een tegenvoorstel door te pleiten voor een onafhankelijk onderzoek naar alle factoren die een rol spelen bij koopzondagen. De SGP wilde daar bij de gemeenteraadsverkiezingen over drie jaar een uitspraak van de kiezer over vragen. In ruil daarvoor was de partij bereid akkoord te gaan met een brede coalitie om de nieuwe gemeente op de rails te zetten.

Het SGP-voorstel werd genegeerd. Sterker nog: de CDA-variant werd na een rondje langs de partijen aangescherpt in het nadeel van de SGP. Daarmee was slechts een meerderheid genoeg om per kern een verruiming van de zondagsopenstelling door te voeren. „Dat maakt het voor ons onmogelijk om aan deze coalitie mee te doen”, legt Keppel uit. Die constatering nam de informateur over, waardoor de SGP buitenspel staat bij de coalitievorming. „De confessionele partijen halen een meerderheid bij de verkiezingen en dan is dit het resultaat. Treurig”, concludeert Keppel.

Geen breekpunt

Het CDA en de ChristenUnie kunnen wél leven met het compromis. „Het biedt ons voldoende ruimte tijdens de formatie. Ik heb er alle vertrouwen in dat we er uitkomen”, zegt CU-lijsttrekker Tirtsa Kamstra. Ze liet eerder weten geen voorstander van koopzondagen te zijn, maar wilde van de kwestie geen breekpunt maken.

Ook VHL Lokaal –jarenlang de grootste partij in Leerdam– valt buiten de boot. Een aantal andere fracties ziet de lokalen niet als stabiele partij.

Zowel SGP-leider Keppel als VHL Lokaal-voorman Teus Meijdam –beiden wethouder in Leerdam– voorspellen stevig oppositie te gaan voeren. „Heel Leerdam wordt op deze manier uitgeschakeld. We hebben twaalf jaar lang samen oppositie gevoerd. Dat gaan we nu weer doen”, stelt Meijdam. Keppel betreurt de gang van zaken. „Ik had graag meegedaan aan de opbouw van Vijfheerenlanden.”