Verhalenbundels belichten blijvende actualiteit van het Kerstevangelie
In de aanloop naar Kerst verschijnen er weer bundels met nieuwe kerstverhalen. Auteurs doen hun best om de aloude boodschap van de komst van Jezus te vangen in nieuwe woorden die aansluiten op de moderne leefwereld van de lezers, om hen tot reflectie stemmen of tot een ommekeer te leiden.
De auteurs van twee recente bundels zijn erin geslaagd een breed aanbod te bieden van verhalen die de lezer laten zien hoe actueel het Kerstevangelie ook in onze tijd nog is.
Allereerst is daar ”Morgenrood”, waarin een aantal verhalen van verschillende auteurs is gebundeld. Groot is de verscheidenheid aan thematiek. Het verhaal van Janny den Besten gaat over een vluchteling uit Congo die in ons land onderdak vindt, trouwt en een gezin sticht, maar uiteindelijk tot twee keer toe wordt gedwongen Nederland te verlaten. Waar is de hoop als alles je wordt ontnomen?
Nelleke Wander schrijft over Wiegert, die zijn dakloze tweelingbroer als zwerver ontmoet en dan Lukas 2 met hem mag delen. Arna van Deelen vertelt over Sabar, die voor het eerst Kerst viert op Kersteiland in Australië. Marijke Zeeuw beschrijft het verhaal van Kim, die zwaar mishandeld wordt, wegloopt en dan de weg naar de kerk weet te vinden. Dat het voor een kind lang niet altijd leuk is om een broertje te krijgen, laat Hanneke Mostert zien in haar verhaal ”Het Kerstkindje”.
Het mooie aan deze bundel is dat hij voor elke leeftijd een verhaal bevat. Voor kinderen vanaf 4 jaar, voor wat oudere kinderen en voor volwassenen.
De verhalen lenen zich uitstekend om voorgelezen te worden en laten de lezers echt nadenken over zowel het licht als de duisternis in deze wereld. Juist in het donker schijnt het licht het felst! Waar het morgenrood daagt, verschijnt het licht onomkeerbaar.
Poëzie
De bundel van André F. Troost, hervormd emeritus predikant en lieddichter, bevat behalve verhalen ook veel poëzie. Op elk stukje proza volgt een bijpassend gedicht of lied dat qua thematiek mooi aansluit op het voorafgaande.
Het draait in deze bundel allemaal om het themawoord ”Ster”. In allerlei variaties bezingt Troost de eigenschappen van deze Ster, Jezus. „Kerst – we vieren het feest van een Ster die straalde omdat Hij dáálde…”
De verhalen hebben onderling overigens weinig samenhang. Het lijkt er eerder op dat de auteur allerlei gedachtespinsels heeft opgetekend. Zo schrijft Troost over de oude Joodse vrouw Luba, die Bergen-Belsen overleefde en in 1995 een onderscheiding kreeg. Haar bijnaam was ”engel van Bergen-Belsen”. Troost trekt hier de lijn naar dé Engel van de wereld.
Er is een prachtig verhaal over Barabbas, die in de tijd dat Jezus op aarde verblijft allerlei soorten tijd verkoopt. En er staan verhalen in over een monteur die een modem komt resetten, over een kleine jongen die op school mag meedoen in een kerstspel en over een veiling van een kunstwerk bij Christie’s in New York in 2017. Zomaar wat voorbeelden van de veelheid aan onderwerpjes die in deze bundel kort worden uitgewerkt.
Wat Troost typeert, is dat er altijd een toepassing op het verhaal volgt. Hij weet als predikant de verbinding te leggen tussen een verhaal en een bevindelijke Bijbelse waarheid.
En dat is meteen ook het grote verschil tussen deze twee bundels. In ”Morgenrood” staat de kerstboodschap wel degelijk centraal, maar wordt de toepassing niet voorgeformuleerd. Bij Troost kun je er op geen enkele manier omheen. Hij roept het als het ware uit met het adventslied: „Verwacht de komst des Heeren, o mens, bereid u voor: reeds breekt in deze wereld het licht des hemels door.”
Voorteken
De liederen en gedichten die Troost schreef zijn in lichtgrijze kaders afgedrukt en laten zich lezen en herlezen. De bundel van Troost zal vooral de oudere lezers aanspreken, ”Morgenrood” is voor een breder publiek geschikt. Beide bundels wijzen naar de komst van Jezus, waarvan het morgenrood een symbolisch voorteken is.
Boekgegevens
”Morgenrood”, J. den Besten, E. Koolmees e.a.; uitg. De Banier; 118 blz.; € 9,95;
”Als een ster is Hij verschenen”, André F. Troost; uitg. Boekencentrum; 111 blz.; € 12,99.