Dankzij het robotische skelet zouden patiënten beter moeten revalideren en sneller weer op de been zijn. Het nieuwe exoskelet, een uitwendige prothese, moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat het revalidatieproces van mensen met hersenletsel of een dwarslaesie voortaan sneller vordert en dat meer patiënten zo veel mogelijk van hun loopvermogen terugkrijgen, met zo min mogelijk hulpmiddelen.

Snelle revalidatie is belangrijk, omdat staan en lopen vervelende kwalen kan voorkomen of verminderen. Zo helpt lopen tegen botontkalking en het is goed voor de doorbloeding. Ook mentaal is het een flinke opsteker als een patiënt weer kan lopen in plaats van altijd maar te zitten of te liggen. „Lopen met het skelet stimuleert de verbindingen tussen de hersenen en de spieren, zodat we de benen als het ware wakker krijgen”, legt Kris Goos van Eksobionics, de maker van het exoskelet, uit.

Beroerte

Dat mentale is voor iemand met verlamde benen misschien nog wel het belangrijkst in het begin van de revalidatie. „Mensen kijken en praten over je heen als je in een rolstoel zit. Het is soms net alsof je er niet bent. Maar als je kunt staan, dan ben je er ineens weer”, vertelt Hanneke Boersma (29). Toen ze 20 was, kreeg ze tijdens een schoolexcursie naar Frankrijk vanuit het niets een beroerte. Daardoor liep ze hersenletsel op en ineens deed de hele rechterzijde van haar lichaam het niet meer. Voordat ze voor het eerst wat stapjes kon zetten, was Boersma twee maanden verder en het duurde nog veel langer tot ze weer redelijk kon wandelen.

Computer

Zelf had Boersma tijdens haar revalidatie helaas niet de luxe van een exoskelet en ze moest alles op eigen kracht doen, natuurlijk met hulp van de fysiotherapeut. Als een van de eersten mocht ze vorige week het skelet van het revalidatiecentrum uitproberen. „Met het skelet gaat het echt een stuk gemakkelijker. Tijdens mijn revalidatie moest de fysiotherapeut mij optillen en met zijn handen mijn benen voortbewegen. Nu beweegt het exoskelet mijn benen en leidt het apparaat je tijdens het lopen”, vertelt Boersma.

Het skelet wordt vastgesnoerd aan de benen, armen en romp van de patiënt. Op de rug zit een computer die door een speciaal opgeleide fysiotherapeut precies is afgesteld op de fysieke vermogens van de patiënt. „In het begin denk je wel, oef, want ineens sta je weer rechtop. Daarna moest ik me ontzettend concentreren op het zetten van stappen, maar het gaat wel een stuk gemakkelijker dan voorheen”, zegt Boersma. Het centrum in Haren heeft inmiddels vier therapeuten die met het skelet mogen werken en er zijn nog vier anderen in opleiding. De computer meet tijdens het lopen de afstand, de lengte van de stappen en de mate van ondersteuning die de patiënt nodig heeft.

Kritiek

Kanttekening is dat er nog maar nauwelijks onderzoek is gedaan naar de resultaten van het exoskelet. „Dat komt enerzijds doordat het een nieuwe techniek is, waardoor er nog geen grootschalig onderzoek is gedaan. Daarnaast is het lastig een goede controlegroep te vinden. Geen dwarslaesiepatiënt is namelijk hetzelfde”, vertelt Goos van Eksobionics.

Wel stemmen de eerste ervaringen hoopvol. En al kan er maar één patiënt mee worden geholpen, dan heeft het exoskelet zichzelf wat de fysiotherapeuten betreft al dubbel en dwars terugverdiend.