Vervolgd in Vietnam, vast in Thailand
Sinds januari heeft Vietnam een nieuwe godsdienstwet. Wie kerkdiensten wil houden, heeft toestemming nodig van de overheid, kan scherpe controles verwachten en moet rekenen op strenge straffen bij overtreding van de wet.
Internationale organisaties zagen de afgelopen jaren al een stijging van het aantal geweldsincidenten waarbij christenen het slachtoffer werden. De overheid lijkt knokploegen van agenten in burger in te zetten, zonder dat precies duidelijk is of het gaat om willekeurige groepjes vechtjassen of om agenten in dienst van de overheid. Zo kan de regering telkens de schuld van zich afschuiven als er klachten komen over gewelddadigheden. Een deel van de bevolking in de binnenlanden wacht het geweld niet af en slaat op de vlucht.
Montagnards
Een bijzondere minderheidsgroepering in Vietnam vormen de Montagnards, een verzamelnaam voor verschillende bergstammen in de centrale hooglanden van Vietnam. Zij zijn een etnische minderheid die zwaar vervolgd en gediscrimineerd wordt. Ongeveer de helft van de Montagnards is christen.
De Montagnards gingen in de jaren vijftig van de vorige eeuw over tot het christendom. Ze denken dat de regering hen onder meer vervolgt omdat ze tijdens de Vietnamoorlog de zijde kozen van de Verenigde Staten. Als gevolg van de gevaren die ze lopen, vluchten veel Montagnards naar Cambodja en Thailand.
De meeste van de honderden Montagnards die naar de buurlanden zijn gevlucht, zijn de laatste jaren teruggestuurd naar Vietnam. Anderen leven volgens een recent artikel in de South China Morning Post onder huisarrest in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh of zitten gevangen in de Thaise hoofdstad Bangkok. Tegenover de krant stelde één van de vluchtelingen dat ze bij terugkeer naar hun land in de gevangenis zullen belanden en dat hen daarbij martelingen boven het hoofd hangen.
De krant sprak met Montagnards die in Bangkok in vreemdelingendetentie zaten. Ze maken deel uit van een groep van 85 personen die in augustus werden opgepakt. Behalve deze groep, in de leeftijd van 18 tot 70 jaar, worden er op een andere plaats nog 45 kinderen vastgehouden. De Thaise overheid heeft tegen de regels van het VN-vluchtelingenverdrag in ouders en kinderen uit elkaar gehaald.
De krant sprak ook met een Montagnardechtpaar dat besmet is met het HIV-virus. Hoewel hij het niet kan bewijzen, zegt de man, Nay Them, dat het bijna niet anders kan of militairen hebben hem bewust het virus laten oplopen. Them werd in 2013 na een verkeersongeval in een militair ziekenhuis opgenomen. Daar kreeg hij zonder medische noodzaak een bloedtransfusie. Nadat hij zonder het te weten besmet was geraakt, droeg hij het virus over op zijn vrouw. Beiden zeggen monogaam te leven en kunnen geen andere oorzaak bedenken voor de besmetting.
De problemen voor Them en zijn vrouw begonnen toen de politie het gerucht begon te verspreiden dat het echtpaar besmet was met HIV. Daarbij werden ze in een negatief daglicht gesteld, want hoe kon iemand die een christen beweerde te zijn HIV hebben?
Andere Montagnards bevestigden tegenover de krant dat Them zeker niet de enige is die op deze manier bejegend is. Ook vertelden ze over mishandeling, intimidatie en pogingen van de Vietnamese overheid om de cultuur en de stamtalen van de Montagnards uit te wissen.
Geen verbetering
Grace Bui, een vrijwilliger van het Montagnards Assistance Project in Thailand, die voedsel bezorgt bij gevangenen, zei tegen de South China Morning Post dat hij de situatie van de gevangenen niet snel ziet verbeteren.
Volgens Bui is er weinig zicht op een land dat de vluchtelingen wil opnemen. Daardoor blijven de Montagnards misschien wel jaren achter slot en grendel zitten in Thailand.
>>rd.nl/christenvervolging
Regionale verschillen
De situatie voor christenen is niet in heel Vietnam gelijk. In bepaalde gedeelten van het land kunnen zij in betrekkelijke vrijheid samenkomen. Met name in de steden is er minder sprake van vervolging. De provincies Bac Giang, Kien Giang en Nghe An zijn echter berucht om het ruwe optreden van de politie. Christenen liggen daar onder een vergrootglas, constateert de Uscirf, een Amerikaanse overheidscommissie die toeziet op de manier waarop wereldwijd wordt omgegaan met de vrijheid van godsdienst. Zij worden regelmatig belaagd als ze willen samenkomen in een kerkdienst of onder druk gezet om niet deel te nemen aan religieuze activiteiten.