Met compagnons in de bajes
De wereld van de zorg is Wendelmoet Visser (44) niet onbekend. Twee keer in de week werkt ze bij een stichting die dagbesteding biedt voor jongvolwassenen met een verstandelijke beperking. „We verrichten vooral timmerwerkzaamheden. Van oude pallets maken we nieuwe producten. Je zou me timmervrouw kunnen noemen.”
Daarnaast is ze sinds tien jaar vrijwilliger bij Gevangenenzorg Nederland, dankzij een medelid uit haar kerkelijke gemeente. „Die werkt er al langer als vrijwilliger en zei: „Het zou ook echt iets voor jou zijn.” Zo ben ik erin gerold.”
Het gevangeniswezen was haar onbekend. „Het leek me een fascinerende doelgroep. Vooral groepen aan de marge fascineren me.” In de loop der jaren zag ze tal van gevangenissen vanbinnen. „Ik ben ook betrokken geraakt bij de SOS Cursus. Met gevangenen die zich daarvoor opgeven, spreken we over slachtoffers, schuld en samenleving.”
Sinds 2016 is Visser vooral druk op De Compagnie, de afdeling in de penitentiaire inrichting van Krimpen aan den IJssel waar vrijwilligers van Gevangenenzorg Nederland samenwerken met personeel van de instelling. Om geselecteerde gedetineerden, die voor een plaats in De Compagnie hebben gesolliciteerd, zo goed mogelijk naar buiten te begeleiden. „Dat project is mijn passie geworden. We zijn er echt herstelgericht bezig. Die jongens zetten zich positief in om weer deel te nemen aan de maatschappij. Om de week ben ik er een avond. We eten mee en trekken met de zogeheten compagnons op tot ze worden ingesloten, om half tien.”
Van een van de jongens is ze de buddy. „Eerst heb ik met hem de individuele SOS Cursus gedaan. Daarnaast hebben we een plan opgesteld waarmee hij aan de slag is gegaan. Een van de punten is het zoeken naar geschikt werk. Zo nodig kan ik terugvallen op de vaste medewerkers van Gevangenenzorg. Die lijnen zijn kort.”
Hoewel een aantal compagnons voor zware delicten zit, voelde ze zich nooit bedreigd. „Naar ons toe zijn ze heel respectvol. Misschien omdat ze weten dat wij dit werk vrijwillig doen. In de loop van de tijd bouw je een band met elkaar op. Ik ga er altijd met plezier naartoe en heb vaak mooie gesprekken Je zou het bijna vriendschap kunnen noemen. „Jullie brengen zuurstof naar binnen”, zei een van de jongens pas. Ik heb weleens vragen bij wat ze me vertellen, maar ik luister zonder oordeel. Mijn taak is niet die van een rechercheur. Wel is het belangrijk dat je je aan de regels van de gevangenis houdt.”
Niet met iedereen die De Compagnie verlaat, gaat het goed. Een van de compagnons die het hele traject met succes had doorlopen, viel toch weer terug in criminaliteit. „Vanuit een gevangenis in het oosten van het land belde hij naar Gevangenenzorg, met de vraag of ik hem wilde bezoeken. Dan zeg ik geen nee. Het is verdrietig dat hij is teruggevallen, maar ik vind het dapper dat hij meteen hulp zocht. Nu proberen we de lijn naar boven weer te vinden.”
Dit is het slot van een serie over vrijwilligers van Gevangenenzorg Nederland.