Het Kikongo is een grensoverschrijdende taal: het oude rijk van de koningen van Kongo werd tijdens de kolonisatie in tweeën gedeeld: een Kongolees en een Angolees deel. Het huidige Kikongo in Angola verschilt van dat in Kongo. De stad Uige ligt midden in wat vroeger het koninkrijk Kongo was.

In de Portugese tijd is het Kikongo op de achtergrond geraakt – het was de bedoeling dat de mensen Portugees spraken. Ook de weinige scholing die er was, vond plaats in het Portugees. De taal werd wel gebruikt binnen de familie, en in kleinere dorpen en gemeenschappen. Vandaag de dag zijn er in Angola zo’n 2 miljoen mensen die de taal spreken.

Na een lange onafhankelijkheidsstrijd kreeg Angola op 11 november 1975 zijn vrijheid. Diezelfde dag nog begon echter een burgeroorlog, die ruim 25 jaar duurde en meer dan een half miljoen slachtoffers eiste. Het resultaat is dat Angola nu tot de armste landen van Afrika behoort. Inmiddels is er vrede en is er sinds 2017 een regering die de intentie uitspreekt om het land verder te ontwikkelen, en de enorme verschillen tussen arm en rijk te verkleinen.

Dit is de situatie waarin het Angolees Bijbelgenootschap zijn werk doet. Een van de belangrijke taken die het Bijbelgenootschap zichzelf gesteld heeft, is het vertalen van de Bijbel in de oorspronkelijke Angolese talen. Toen de gouverneur van de provincie Uige zaterdag het eerste exemplaar van het Nieuwe Testament in ontvangst nam, legde hij uit waarom die taak belangrijk is: „Kikongo is deel van onze identiteit. Alleen in het Kikongo kunnen we als Kikongosprekers onze gevoelens echt uiten.”

De vertaling werd gepresenteerd tijdens een drie uur durende ceremonie vol toespraken, koren, gebeden en samenzang. Meer dan twintig verschillende kerken waren aanwezig. Het Nieuwe Testament werd binnengebracht door een groep dansende kinderen. Het was ontroerend hoe de voorganger van de plaatselijke kerk op zijn knieën op de grond ging zitten om de Bijbel in ontvangst te nemen van het jongste dansende kind. Het was ook een kind dat als eerste voorlas uit de nieuwe vertaling, de bekende tekst uit Johannes 3:16-17. De lofzang voor God werd gezongen, omdat Zijn Woord nu verstaanbaar is in de taal van het hart van de Kikongosprekers.

Nog voordat de viering was afgelopen, stonden de mensen in de rij om de vertaling te kopen voor een symbolische prijs. Het illustreerde goed de grote betekenis van de Bijbel in het Kikongo. De komende jaren werkt het Bijbelgenootschap door aan de vertaling van het Oude Testament.

De auteur is directeur van het Nederlands Bijbelgenootschap.