Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortten er zes vliegtuigen neer op het grondgebied van de huidige gemeente Lingewaal. Hierbij kwamen vier piloten om het leven, twee piloten overleefden hun crash, één vliegenier bleef vermist. De Engelsman Basil Scarff was een van de piloten die een crash overleefden.

Op 15 september 1944 voert het 65e squadron van de RAF een verkenningsmissie uit boven het Rivierengebied ter voorbereiding van operatie Market Garden, de geallieerde doorbraakpoging die bij Arnhem strandde. Een van de piloten is de 23-jarige Basil Scarff. Tijdens de missie wordt zijn Mustang geraakt door Duits luchtafweergeschut. Scarff springt met zijn parachute even ten noorden van het Gelderse Herwijnen uit het toestel. Hij landt veilig vlak bij het huidige tracé van de A15 en wordt algauw door de Duitsers opgepakt. Zijn vliegtuig vliegt nog honderden meters door richting Herwijnen voordat het neerstort. Scarff wordt door de Duitsers naar Café Waalzicht gebracht. De rest van de oorlog is hij krijgsgevangene. In mei 1945 wordt hij bevrijd door het Russische leger. Hij werkt tot zijn pensionering bij de RAF en overlijdt in 2002.

Herdenkingsroute

Ter nagedachtenis aan de geallieerde vliegers werd er vorig jaar in Fort Vuren een museum geopend en een wandel- en fietsroute langs bijzondere plaatsen in Lingewaal. Het gemeentebestuur haakte daarop in en besloot de zeven vliegeniers met een straatnaam te gedenken. De Basil Scarfflaan in Herwijnen –dicht de plek waar het vliegtuig neerkwam– is de eerste straat die vernoemd wordt.

Speciaal voor deze gelegenheid is weduwe Doreen Scarff met zoon Peter, twee dochters en nog acht familieleden overgekomen. Ondanks haar 90 jaar is Doreen Scarff het stralende middelpunt van het gezelschap. Na de ontvangst in dorpshuis De Poort begeeft het gezelschap zich naar de nieuwe weg. De Scarffs doen dat in historische legertrucks. Ook mevrouw Scarff neemt onder veel hilariteit plaats in een jeep. „Ik sta er versteld van hoeveel aandacht er aan mijn man wordt besteed en hoeveel belangstelling hiervoor is”, zegt ze.

Even later onthult ze samen met burgemeester Loes van Ruijven van de gemeente Lingewaal het bord van de Basil Scarfflaan. ”Basil Scarff, Brits piloot, neergestort op 15 september 1944 bij Herwijnen tijdens de strijd voor onze vrijheid”, staat er op het bord. Doreen Scarff is ontroerd. „He’s with me today”, zegt ze. „Ik wist niet dat dit zo veel voor jullie betekende.” Muziekvereniging Wilhelmina uit Herwijnen speelt God Save the Queen en het Wilhelmus. Doreen Scarff en burgemeester Van Ruijven luisteren, arm in arm.

De afsluiting van de plechtigheid volgt in het dorpshuis. Burgemeester Van Ruijven benadrukt dat de inzet van Basil Scarff en zijn collega’s van grote invloed is geweest op de geschiedenis van ons land. Ze zegt dat de nagedachtenis aan Scarff door het museum, het informatiebord langs de herinneringsroute en het naambordje tot in lengte van jaren levend zal worden gehouden.

Vrijheid

Peter den Tek, voorzitter van de stichting Eerbetoon Geallieerde Vliegeniers Lingewaal, onderstreept dat de geallieerden vochten voor onze vrijheid. „Jongemannen gaven hun leven, zodat wij in vrijheid kunnen leven”, zegt Den Tek, die vaststelt dat er tussen Lingewaal en de Scarffs vriendschapsbanden zijn ontstaan. Zoon Peter Scarff bevestigt dat: „Het is bijzonder om jullie te ontmoeten.”

Doreen Scarff sluit de ceremonie af. „Wat bewijzen jullie Basil vandaag veel eer. Ik kan jullie niet genoeg bedanken.”