Deze herfst ondergaat de Sliedrechtse kerktoren een ingrijpende renovatie. De toren, eigendom van gemeente Sliedrecht, is sinds september zorgvuldig ingepakt en omgeven door steigers. Busjes van de Koninklijke Woudenberg uit Ameide (het bedrijf dat de renovatie uitvoert) zoeken een plaatsje in de directe omgeving van het gebouw. Een dieselgenerator bromt dat het een lieve lust is. Naast de kerk aan de Kerkbuurt staat een dienstgebouw dat binnen afzienbare tijd vervangen wordt door een nieuw pand. Dat wordt het nieuwe onderkomen voor verenigingswerk, vergaderingen en andere kerkelijke activiteiten. Het gebouw kan straks ook dienen als ‘overloop’ tijdens bijzondere diensten.

Vier predikanten

De hervormde gemeente van Sliedrecht heeft vier predikanten: twee bonders en twee confessionele predikanten. Volgens Kees Blokland (72), die het archief van de kerk beheert, is de onderlinge verstandhouding uitstekend. „Onlangs hebben de predikanten in dezelfde periode alle vier een preek uit Hebreeën gehouden.”

De opkomst tijdens de eredienst is goed, zo goed zelfs dat de Gereformeerde Bondspredikanten dubbele diensten houden. „De kerk raakte gewoon te vol. Het voordeel van dubbele diensten is dat er genoeg ruimte is voor iedereen en dat van gezinnen beide ouders naar de kerk kunnen. Het nadeel is dat niet alle gemeenteleden elkaar ’s zondags ontmoeten.”

De Grote Kerk is het oudste monument in Sliedrecht. Op zondag wordt de kerk om beurten gebruikt door de vier wijkgemeenten. Daarnaast beschikt men over de Maranathakerk, die plaats biedt aan 800 bezoekers.

Volgens Blokland stond er rond het jaar 1000 al een kerkje op de huidige locatie van de Grote Kerk. „De fundering van de toren stamt uit die tijd. Bij de vorige restauratie van de toren, in 1952, zijn twee sarcofagen gevonden en de kerk wordt al in een oude akte uit 1064 genoemd. Sliedrecht lag aan de Merwede, op een kruispunt van handelswegen. Dat verklaart de vroege bouw van een kerkje.”

De kerk werd in 1762 geheel door brand verwoest, mogelijk door het nagloeien van een stoof. Een jaar later werd de kerk herbouwd. Toen ontstond het huidige kerkgebouw, dat inmiddels ongeveer duizend zitplaatsen telt.

Glas in lood

Het beeld in de kerk wordt bepaald door twee reusachtige glas-in-loodramen met Bijbelse taferelen, gemaakt door glazenier Berg uit Dordrecht. Het linkerraam toont Mozes met de stenen tafelen en de hemelvaart van Elia. Het rechterraam verbeeldt Johannes, dopende in de Jordaan, en de prediking van Jezus, met op de achtergrond de kruisheuvel. De ramen werden geplaatst in september 1940. Het kerkbestuur twijfelde of men dat wel moest doen vanwege het oorlogsgeweld. Men deed het toch, op hoop van zegen. „De eerste zondag na de plaatsing van de ramen zaten er tien gouden tientjes in de collectezak.”

Blokland gebruikt de ramen als illustratiemateriaal tijdens rondleidingen, schoolbezoeken en open monumentendagen. „Het biedt een prachtige gelegenheid om het Evangelie door te geven.”

Andere opvallende zaken in de kerk zijn de ambachtsherenbank achterin, de kanselbijbel met zilveren sloten, het avondmaalservies, het doopvont en het monumentale Naberorgel.

De kerk heeft in Sliedrecht altijd een centrale plaats ingenomen, zegt Blokland. Het kerkgebouw was ook de plaats waar in mei 1944 een groot aantal gijzelaars werd samengebracht na een aanval van een Sliedrechtse knokploeg op enkele landwachters. Naast de hoofdingang van de kerk bevindt zich een gedenkplaat ter herinnering aan deze „Merwedegijzelaars”.

Volgens Blokland heeft de kerk in Sliedrecht, menselijkerwijs gesproken, volop toekomst. „Er worden hier veel huwelijken gesloten. Nogal wat stelletjes blijven in Sliedrecht wonen. Het aantal jonge gezinnen met kinderen dat naar de kerk komt, is groot. Van vergrijzing is hier geen sprake.”

Renovatie toren Grote Kerk Sliedrecht

De toren van de Grote Kerk wordt dit najaar stevig onder handen genomen. „Belangrijkste onderdeel daarvan is het voegwerk”, zegt Theo Vleugel, die namens gemeente Sliedrecht bij het groot onderhoud betrokken is. „Ook wordt het ijzer- en het schilderwerk aangepakt.”

De vorige renovatie dateert van 1952. Toen is de toren aan de binnenkant verstevigd. Later vonden er kleine reparaties plaats. Nu was renovatie nodig, omdat het voegwerk steeds verder achteruitging.

Het werk wordt in nauw overleg met de koster en de kerkrentmeesters uitgevoerd om zo min mogelijk overlast voor de kerkelijke gemeente te veroorzaken. Het project kost ongeveer 100.000 euro. Twee derde daarvan wordt betaald door monumentenzorg, de rest komt voor rekening van de gemeente.