Gereformeerde theologie terug naar hart van VU
Gereformeerde theologie beoefenen op een gewone leerstoel systematische theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), dat is wat prof. dr. Henk van den Belt per 1 januari gaat doen. „Hieruit spreekt een groot vertrouwen in de Gereformeerde Bond en mijn persoon”, reageert de kersverse systematische theoloog aan de VU.
Prof. Van den Belt, bijzonder hoogleraar namens de Gereformeerde Bond binnen de Protestantse Kerk in Nederland aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), is woensdag benoemd tot hoogleraar systematische theologie aan de VU. Hij vult de vacature op van prof. dr. C. van der Kooi, die per 1 oktober met pensioen ging.
Prof. Van den Belt (47) was van 2008 tot 2012 bijzonder universitair docent gereformeerde godgeleerdheid vanwege de Gereformeerde Bond aan de Universiteit Utrecht. Sinds september 2012 is hij bijzonder hoogleraar namens de Gereformeerde Bond en sinds vorig jaar universitair hoofddocent theologiegeschiedenis aan de RUG.
De leerstoel aan de Vrije Universiteit is omgezet in een ”gesponsord ordinariaat”, een gewone leerstoel die mede financieel ondersteund wordt door de Gereformeerde Bond. Prof. Van den Belt gaat per 1 januari 2019 naar de VU, maar dit academisch jaar blijft hij ook nog als bijzonder hoogleraar namens de Gereformeerde Bond verbonden aan de RUG.
Derde plek
De benoeming van prof. Van den Belt betekent dat de Gereformeerde Bond een derde plek aan de universiteiten krijgt, naast die van prof. dr. Wim Moehn (Protestantse Theologische Universiteit (PThU), vestiging Amsterdam) en zijn beoogde opvolger in Groningen. Prof. Van den Belt: „Het was altijd de wens van de Gereformeerde Bond om daar aanwezig te zijn waar zijn studenten opgeleid worden tot predikant. Mijn leerstoel in Groningen krijgt een opvolger. De derde plek komt dus nu terecht bij de Vrije Universiteit, die onderscheiden is van de PThU. Ik zal mij vooral richten op de bachelorstudenten, mijn collega Moehn aan de PThU op de masterstudenten. Amsterdam ligt overigens ook praktisch voor de hand, omdat een grote groep van de studenten van de Gereformeerde Bond en van de Protestantse Kerk daar zijn opleiding volgen.”
Wat gaat u precies doen?
„Mijn nieuwe functie betreft een gewoon hoogleraarschap, onderscheiden van de bijzondere leerstoel die ik had in Groningen. De gewone leerstoel wordt betaald door externe fondsen. Je moet het dus zien als een soort van onderzoeksgeld. Het geld komt van de Gereformeerde Bond, die samen met de VU deze leerstoel financiert. De VU heeft de Bond en mij gevraagd om deze combinatie te realiseren. Er was geen gewone sollicitatieprocedure.”
Een uitdaging om aan de VU te werken?
„Absoluut. Op deze universiteit hebben allerlei richtingen een stem, zoals baptisten, pinkstergelovigen, studenten van de Hersteld Hervormde Kerk enzovoorts. Het is vooral boeiend om te zien dat de VU met haar leerstoel systematische theologie kan bogen op belangrijke voorgangers als A. Kuyper, H. Bavinck, G. C. Berkouwer, J. Veenhof en anderen. De leerstoelen van de Gereformeerde Bond op openbare universiteiten waren vooral historisch gericht. Ik zie ernaar uit om deze leerstoel vanuit een gereformeerde traditie nu ook systematisch in te vullen. Ik zie er ook wel tegen op, maar het is een mooie gelegenheid om meer inhoudelijk theologie te beoefenen en te laten zien dat de gereformeerde insteek ertoe doet.”
Een promotie?
„Ja, toch wel. Ik had het goed naar mijn zin in Groningen, maar ik zie er ook het belang van in dat de Gereformeerde Bond nu een centrale plek krijgt aan de Vrije Universiteit. Daaruit spreekt een groot vertrouwen in de Gereformeerde Bond en mijn persoon.”
Prof. dr. Kees van der Kooi was op zijn leerstoel gericht op het samenbrengen van gereformeerden en evangelischen c.q. charismatischen. Gaat u ook in zijn spoor?
„Van der Kooi had een groot netwerk onder charismatischen opgebouwd, dat ik niet heb. Hij was erg gefocust op het werk en de gaven van de Geest. Ik ben wel, evenals hij, geïnteresseerd in de pneumatologie, onder meer in relatie tot de prediking en de gelovige. Mijn taak is verder om de gereformeerde theologie ook internationaal meer tot ontwikkeling te brengen.”
In het persbericht naar aanleiding van uw benoeming staat ook dat u leiding gaat geven aan een theologisch instituut van de Gereformeerde Bond in oprichting aan de VU. Wat houdt dat in?
„Het is de bedoeling dat dit een plaats is waar het theologisch onderzoek in eigen kring gecoördineerd en geïnventariseerd wordt. Daarnaast gaat het instituut gepromoveerden begeleiden bij hun verdere studie en onderzoek coördineren, ook om de kansen op een benoeming aan hogeschool of universiteit te vergroten. Ik word voor een dag per week hiervoor vrijgesteld.
Voorlopig wil ik vooral inventariseren wat er qua theologisch onderzoek loopt en waar de expertise van hervormd-gereformeerde theologen ligt. Misschien zijn er ook wel witte vlekken die juist wat meer dan tot nu toe aandacht vragen.”
Lees ook:
Prof. dr. C. van der Kooi: bruggenbouwer tussen gereformeerden en evangelischen (rd.nl, 10-10-2018)