Alcohol heeft geen legitieme plek op het kerkelijk erf
Wees als kerk een alcoholvrije gemeenschap. Die aanbeveling doet Dianne van Dam-Nolen op basis van een onderzoek naar het alcoholgebruik onder christelijke volwassenen in kerken. Van Dam-Nolen deed het onderzoek in samenwerking met het lectoraat zorg voor voeding en gezondheid van de Christelijke Hogeschool Ede. Ruim 700 christenen in Nederland, afkomstig uit zeven verschillende kerkelijke denominaties, werkten eraan mee. Nogal wat respondenten vinden het niet gepast om tijdens kerkelijke activiteiten alcohol aan te bieden en te nuttigen.
Uit het onderzoek komt ook naar voren dat de meeste gemeenten (58 procent) wijn en druivensap aanbieden tijdens de vieringen van het heilig avondmaal. Bij 32 procent van de respondenten wordt er alleen wijn geschonken en bij 10 procent alleen druivensap. Het blijkt dat druivensap vaker wordt geschonken in evangelische gemeenten dan bij calvinisten en vaker in progressief-protestantse kringen dan onder bevindelijk gereformeerden.
Het is wijs de twee uitkomsten uit het onderzoek te onderscheiden, namelijk: het gebruik van alcohol tijdens bijeenkomsten in de kerk en het gebruik van wijn en druivensap tijdens de vieringen van het heilig avondmaal.
Wat de viering van het avondmaal betreft, mag er geen belemmering zijn deel te nemen voor mensen die, in zeer bijzondere gevallen, echt geen alcohol mogen nuttigen. Het avondmaal is naast een gedachtenismaaltijd immers ook een gemeenschapsmaaltijd waarvan gemeenteleden niet bij voorbaat uitgesloten mogen zijn. Dat wil niet zeggen dat er geen wijn geschonken zou mogen worden aan de avondmaalstafel. Het nuttigen van de wijn heeft immers juist bij het avondmaal geen consumptieve maar een symbolische functie. Of, zoals het avondmaalsformulier zegt: het gaat niet om het uiterlijke brood en de wijn.
Wat het eerste betreft, kan de discussie kort zijn. Alcohol heeft geen legitieme plek op het kerkelijk erf. Er is niet één argument te bedenken waarom er alcohol geschonken zou mogen worden bij kerkelijke bijeenkomsten. Zeker wordt er in de Bijbel gesproken over een weinig wijns die het hart verheugt. Er is dan ook niets tegen een matig gebruik van alcohol, maar niet in de kerk. Hier behoort, in het bijzonder aan jongeren, het goede voorbeeld gegeven te worden en dient iedere verleiding voor mensen die geleden hebben aan een drankverslaving uitgebannen te worden.
Hetzelfde zou overigens gezegd kunnen worden over roken op het kerkplein. Het is mooi als gemeenteleden –in het bijzonder jongeren– na de dienst op het kerkplein blijven praten. De gemeente is immers een gemeenschap. Toch kan het niet zijn dat bij het uitgaan van de kerk al in de hal de eerste sigaretten worden opgestoken. De kerk dient een alcohol- en rookvrije gemeenschap te zijn waar iedereen letterlijk en figuurlijk veilig is.
