Op de Innovation Expo was Hinssen donderdag te gast om twee keer een keynote speech te houden.

U schreef het boek ”The day after tomorrow”. Hoe ziet de dag na morgen eruit?

„De boodschap van mijn boek is: meestal kijken we vooruit naar morgen, met behulp van de dingen die we over vandaag weten. Ondertussen hopen we dat het morgen ongeveer hetzelfde blijft gaan. Die oude manier van denken kan niet meer. We moeten met een nieuwe blik naar de toekomst kijken, omdat de maatschappij in een enorme versnelling zit.”

Welke versnelling?

„Die versnelling vindt plaats op zeker vier punten. Allereerst verandert technologie businessmodellen fundamenteel. Kijk naar de Googles en Amazons van deze wereld. Ze groeien heel snel omdat ze op een perfecte manier het businessmodel van informatievoorziening en detailhandel hebben veranderd.

Het tweede is dat we in een informatiemaatschappij leven. Er komt steeds meer informatie beschikbaar en die vertegenwoordigt een bepaalde waarde. Ten derde krijgen we in onze maatschappij meer en meer te maken met kunstmatige intelligentie. En het vierde gaat om de verregaande automatisering en robotisering.”

Wat betekent de veranderende maatschappij voor innovaties?

„Innovaties zijn voor veel bedrijven geen luxe meer, maar absolute noodzaak. Je moet meegaan met de tijd. Amazon introduceert kassaloze winkels. Albert Heijn volgt. Vroeger ging alles veel trager. Nu gaat het razendsnel.

Als je niet innoveert, verlies je als bedrijf heel snel relevantie. Of je kunt zelfs over de kop gaan.”

Wat is het verschil tussen een gewone en een radicale innovatie?

„Een radicale innovatie neemt het bedrijf in de huidige stroomversnelling mee. Met grote stappen. Innovatie in kleine stapjes lijkt aantrekkelijk, maar is tegenwoordig vaak niet goed genoeg meer.”

Welke innovaties op deze Innovation Expo spreken u aan?

„Het leuke is dat hier een slordige mengelmoes aan innovaties te vinden is. Dat is belangrijk want een beetje rommelig hoort juist bij innovatie. Je ziet hier innovaties rond quantumcomputers naast een puzzel voor demente bejaarden.”

Nederland heeft een reputatie hoog te houden wat betreft innovaties.

„Nederland heeft zeker veel talent en veel goede ideeën. Maar het komt erop aan dat op te schalen.

En dat is een Europees probleem. Europa heeft geen bedrijven als Google en Facebook. We zijn allemaal op ons eigen eilandje bezig.

Wat Nederlanders in ieder geval goed kunnen, is verkopen.

Toch mag Nederland soms wel een tandje harder lopen. Zo is Wageningen University wereldtop wat betreft agro en food. Als Nederlanders dat niet snel genoeg op weten te schalen, dan gaat een Amerikaan of een Chinees ermee aan de haal.”

Grasfalt

Wat is het?

Asfalt van biologische oorsprong, met lignine uit olifantsgras.

Door wie?

De bedrijven Miscancell en NTP groep.

Voor wie?

Voor Rijkswaterstaat of overheden voor het aanleggen van wegen.

Sinds wanneer?

In mei 2018 is een pilotproject in Zevenaar gestart met een circulair fietspad. In Arnhem wordt volgend jaar de productie van het grasfalt opgeschaald. Het is de planning in 2021 50.000 ton te produceren.

Welk probleem lost het op?

Het aanpakken van de CO2-emissie van asfalt en daarmee inspelen op klimaatverandering.

Wat is er innovatief aan?

In gewoon asfalt zit bitumen –in de volksmond bekend als teer– als bindmiddel tussen het grind en het zand. Bitumen is een restproduct van de fossiele brandstof aardolie. In grasfalt wordt bitumen vervangen door lignine, een van de meest voorkomende organische stoffen op aarde. Olifantsgras bestaat vrijwel geheel uit lignines.

Op dit moment kan al 50 procent van de bindmiddelen worden vervangen door lignine. Het streven is volledige vervanging.

Een bijkomend voordeel van het grasfalt is dat de productietemperatuur 130 in plaats van 170 graden Celsius is. Dat betekent ongeveer 20 procent CO2-reductie.

Olifantsgras neemt daarnaast vier keer meer CO2 op uit de atmosfeer dan de meeste bomen.

The Great Bubble Barrier

Wat is het?

Een bellenscherm dat plastic afvangt in de rivier.

Voor wie?

De overheid, als stem van de samenleving. Eventueel drinkwaterbedrijven.

Door wie?

Het bedrijfje The Great Bubble Barrier.

Sinds wanneer?

In 2016 won het bedrijfje de Plastic Free Rivers Makathon van PWN en Rijkswaterstaat. In de IJssel draaide in 2017 een pilot met een bellenscherm. Een volgende grote Bubble Barrier komt er in 2019.

Welk probleem lost het op?

Het plastic afval in rivieren. Jaarlijks komt er 8 miljard ton aan plastic bij in de oceaan, hiervan komt twee derde uit rivieren. The Great Bubble Barrier vangt plastic af zonder schepen en vissen in de weg te zitten.

Francis Zoet van The Great Bubble Barrier: „Wij willen voorkomen dat plastic vervuiling in de oceaan terechtkomt. Plastic verstikt en verstrikt daar het zeeleven en vogels. In zee vervalt groter afval tot microplastics, wat op die manier weer in de voedselketen terechtkomt. Microplastics kunnen de darmwand passeren en zouden ontstekingen in ons lijf veroorzaken.”

Wat is er innovatief aan?

Bellenschermen worden al gebruikt bij baggerwerkzaamheden en olievervuiling. Deze toepassing is nieuw. De belletjes lucht nemen water en afval mee naar het wateroppervlak. De natuurlijke stroming voert het afval vervolgens mee naar de oever, waar het kan worden afgevangen.

Zeewierwraps

Wat is het?

Wraps die voor 50 procent uit zeewier bestaan.

Door wie?

Seamore.

Voor wie?

De consument.

Sinds wanneer?

Sinds begin 2018 te koop. Al eerder bracht Seamore pasta’s van zeewier op de markt.

Welk probleem lost het op?

Zeewier is een duurzame voedingsbron. In de nabije toekomst komen er naar verwachting nog 2 miljard wereldburgers bij. Die moeten allemaal te eten krijgen. Nu al is de voedselvoorziening in delen van de wereld een probleem. Goede landbouwgrond wordt steeds schaarser. En dat terwijl 70 procent van het aardoppervlak uit water bestaat. Zeewier heeft alleen zon en zout zeewater nodig om te groeien. Er is altijd genoeg van.

Wat is er innovatief aan?

De zeewierwrap bestond nog niet. Hij is gezonder dan een normale wrap. Zeewier zit boordevol vezels, vitamines en mineralen. Daarnaast zitten er twee gezonde stoffen in, fucoxanthin en alginaat, die overgewicht zouden bestrijden.

Seamore oogst wild zeewier. Als er in een gebied geoogst is, wordt het daarna met rust gelaten zodat het zeewier weer tijd heeft om te groeien.

Zelfvarend schip

Wat is het?

Een zelfvarend schip.

Door wie?

Havenbedrijf Rotterdam.

Voor wie?

Voor de scheepvaart.

Sinds wanneer?

Donderdag werd het patrouilleschip RPA 3 gepresenteerd tijdens de Innovation Expo. Lukas de Bruijn, projectleider van Floating Lab Rotterdam, verwacht echter dat het nog ten minste tien jaar duurt voordat het eerste zelfvarende vrachtschip aanmeert in de Rotterdamse haven. „Vanwege wet- en regelgeving.”

Welk probleem lost het op?

De RPA 3 dient als testvaartuig voor de Rotterdamse haven om zich voor te bereiden op autonoom varen.

Zelfvarende schepen hebben de naam efficiënter en veiliger te zijn dan bemande schepen. Van de incidenten in de scheepvaart heeft 70 procent een menselijke oorzaak. Met behulp van zelfvarende schepen zouden dergelijke ongelukken voorkomen kunnen worden. Volgens De Bruijn bespaart de innovatie brandstof. „Zo’n schip communiceert met alles om zich heen. Als het een obstakel ziet, weet het precies hoe hard het moet gaan varen. Ook scheelt het ruimte op het schip. Zonder mensen hoeven er geen toiletten en andere hutten te worden ingericht.”

Wat is er innovatief aan?

Het schip zit vol met camera’s en sensoren die gekoppeld zijn aan een computer. Alle beelden worden gecombineerd met gegevens over de positie, stroomsnelheid, waterdiepte en windrichting. Met gegevens van het testvaartuig kan kunstmatige intelligentie worden ontwikkeld om bestaande schepen zelf te kunnen laten varen.

Slaaprobot

Wat is het?

Slaaprobot.

Door wie?

Het bedrijfje Somnox van studenten van TU Delft, in samenwerking met matrassenfabrikant Auping.

Voor wie?

Mensen die moeite hebben om in slaap te vallen.

Sinds wanneer?

Na enkele jaren van ontwikkeling is sinds mei 2018 het eindproduct klaar. Volgend jaar februari start over de hele wereld de verkoop van de robots, die 549 euro moeten gaan kosten.

Welk probleem lost het op?

Het product is uitgevonden met als doel om slaapmedicatie de wereld uit te helpen. Mensen die vanwege stress of om andere oorzaken niet in slaap kunnen komen of slecht doorslapen, komen met de slaaprobot beter tot rust. Ze liggen niet eindeloos te woelen in bed.

Wat is er innovatief aan?

De slaaprobot imiteert de ademhaling heel precies, vertelt Hylke Martens, eventmanager Somnox. Dat werkt ontspannend. „Als ik zelf gespannen ben voor een presentatie ga ik soms een kwartiertje zitten met de slaaprobot. Dat helpt me te relaxen.”

De robot leert ook bij. „Er zitten allerlei sensoren in het apparaat, waar ik helaas niet alles over mag vertellen”, klinkt het geheimzinnig. Zo leert de robot zijn ‘ademhaling’ af te stemmen op het patroon dat bij de slaper past. Bijvoorbeeld vier seconden inademen, even rust en dan vier seconden uitademen. De slaaprobot kan verder licht geven en geluiden maken. Met een app kun je natuurgeluiden, audioboeken of meditaties op de robot zetten.